स्वास्थ्य खबरपत्रिका
हाम्रो बारेमा
डा शेरबहादुर पुन
डेंगुका विषयमा बिरामीका १० चाखलाग्दा जिज्ञासा र उत्तर यो लेखको मुख्य उद्देश्य भनेको हाल सर्व-साधारणको डेंगु प्रतिको बुझाई, सोच, र जिज्ञासाहरुको बारेमा थाहा पाउनु नै हो। 'डेंगु क्लिनिक'को ग्राउन्ड जिरोमा सेवा दिँदै गर्दा बिरामीहरुले व्यक्त गरेका जिज्ञासाहरुलाई बुँदागत रुपमा यहाँ प्रस्तुत गरिएको छ। आइतबार, असोज ९, २०७९
डेंगुका बिरामीले मेवाको पात खाएर बेहोस? यो एउटा प्रतिनिधि घटना मात्र हुन सक्छ। अरुको लहलहैमामा लागेर वा सामाजिक संजालमा भने अनुसार मेवाको पात खाएर यस्तो अवस्था धेरैमा सिर्जना भइसकेको छ। अझै पनि आफूखुशी मेवाका पात खानेमा हुनसक्छ। हाल मेवाको पातको माग ह्वात्तै बढेसंगै यसको प्रयोग घरघरमा भइरहेको सहजै अनुमान गर्न सकिन्छ। सोमबार, भदौ २७, २०७९
डेंगु संक्रमितमा 'पखाला' पनि बढ्दो? 'पखाला' धेरैमा देखिने लक्षणहरु अन्तर्गतमा भने पर्दैन। तर हाल 'पखाला' अर्थात् 'पातलो दिसा' लाग्ने गरेको अनुभव विगतमा भन्दा बढी डेंगु संक्रमितले सुनाउने गरेका छन्। शनिबार, भदौ ११, २०७९
जिउ कटक्क दुख्यो? डेंगु पो होकी?  डेंगुको फैलने क्रम दशैंतिहारपछि सम्म रहने र लामखुट्टे नियन्त्रण तर्फ अझै कदम नचालिसकेकोले संक्रमितको संख्या आगामी दिनहरुमा अझै बढ्नेमा दुइ मत देखिँदैन। आइतबार, भदौ ५, २०७९
यी पाँच 'चेतावनीमुलक' लक्षणहरु देखिए डेंगु संक्रमण जटिलता तर्फ जाँदै गरेको संकेत यदि कसैलाई डेंगु पुष्टि भैसकेको अवस्थामा माथि उल्लेखित लक्षणहरु (समस्या) देखिए तुरुन्त चिकित्सकलाई भेटि आवश्यक उपचार गर्न जरुरी हुनेछ।  मंगलबार, साउन ३१, २०७९
बालबालिकाको 'आँखा रातो'? एडिनो भाइरस पनि हुनसक्छ 'पिंक आइज वा रेड आइज' ले यी दुई भाइरसमा फरक छुट्याउन केहि हदसम्म सहयोगी हुनेछ। किनभने कोरोनाले उचाई लिँदै गर्दा बालबालिकामा एडिनो भाइरसले संक्रमित गरेको भएता पनि अभिभावकहरुमा कोरोना संक्रमणको त्रास/शंका भने रहिरहेको पाइन्छ। मंगलबार, साउन १७, २०७९
संयोगले पत्ता लाग्छ हेपाटाइटिस 'बी' र 'सी' ! हेपाटाइटिस 'सी' बिशेषत बिगतमा एकै सिरिज/सुइ धेरैले प्रयोग गर्नेहरु माझ बढी  देखिने गरेको पाहिन्छ। यसबाट पनि थाहा हुन्छ हेपाटाइटिस 'सी' फैलने मुख्य मध्यम भनेको रगत नै हो। संक्रमितले गरेको रक्तदानबाट पनि अरुलाई सर्ने गर्दछ।सहबासबाट पनि संक्रमण सर्ने भएता पनि तुलनात्मक रुपमा रगतबाट भन्दा कम केश नै देखिने गरेको पाहिन्छ। बिहीबार, साउन १२, २०७९
गुप्तांगमा घाउ-फोका देखियो? मंकीपक्स पनि हुनसक्छ है! ज्वरो आउनु, टाउको र जिउ दुख्नु, जाडो लाग्नु, लिम्फ ग्रन्थिहरु सुन्निनु मंकीपक्सका प्रारम्भिक लक्षणहरु हुन्। ज्वरो आएको १ देखि ३ दिनमा पानी फोका जस्तो घाउ अनुहार र मुख भित्र देखिने, अनि शरीरका अरु भागहरु जस्तै हात, खुट्टा, छाती, गुप्तांग, गुद्वार जस्ता देखिने गर्दछ। यधपी नमुना परीक्षण पुष्टिको लागि अनिवार्य हुनेछ। धेरैजसो २ देखि ४ हप्तासम्ममा मंकीपक्स आफै निको हुने गर्दछ।  मंगलबार, साउन १०, २०७९
स्वाद अथवा गन्ध छैन? 'बिए.५' पो होकी?  घाँटी दुख्न/असहज हुने, नाकबाट पानी बग्ने/ बन्द हुने, थकित हुने, खोकी लाग्ने, ज्वरो/जाडो हुने, टाउको तथा शरीरका मांशपेशीका दुख्ने जस्ता समस्याहरु देखिएका छन्। यी बाहेक थप स्वाद अथवा गन्ध थाहा नपाउने तथा अत्यधिक पसिना आउने भएमा त्यो 'बिए.५' को संक्रमण पनि हुन सक्नेछ। सोमबार, साउन २, २०७९
कार्यालय समयमा टोक्छ डेंगु फैलाउने लामखुट्टेले! डेंगु फैलाउने एडीस जातको लामखुट्टे विशेषत कार्यालय समयमा बढी सक्रिय हुने र टोक्ने हुँदा आफ्नो घर वरिपरी मात्र नभई आफ्नो कार्यालय वा आफू दिनमा काम गर्ने/रहने ठाउँ वरिपरी पनि पानी जम्न नदिऔं र डेंगु फैलनबाट रोकौं। किनभने हाल नेपालमा डेंगुको ग्राफ उकालो लाग्ने क्रम शुरु भैसकेको छ। सोमबार, असार २७, २०७९
काठमाडौंमा हैजा फैलँदो! यी ३  कुरामा ध्यान दिउँ गत वर्ष कपिलवस्तुको कृष्णनगर नगरपालिका ७, ८ र ९ मा हैजा फैलिएको थियो र केहीको मृत्यु समेत भएको थियो। लेखकले केहि दिन अगाडि हैजा भए/नभए शंका कसरी गर्न सकिन्छ भनेर लेख प्रकाशित गरेको थियो। सोमबार, असार ६, २०७९
यी ५ लक्षण देखिए हैजाको शंका! १० संक्रमित मध्ये १ जनामा हैजाले जटिल अवस्था निम्त्याउँछ। समयमा उपचार गरिएन भने मृत्युदर पचास प्रतिशतसम्म पुग्न सक्दछ। तसर्थ हैजाको छिटो पहिचान र सहि उपचार नै जटिलताबाट बच्ने मुख्य उपाय हो। शुक्रबार, असार ३, २०७९
रेबिज खोपको नयाँ तरिका र तालिका खोप किन्दा पनि खोलभित्र हुने हाते निर्देशिकामा पाँच पटक लगाउन भनिएको हुन्छ। अस्पताल बाहिर एक मात्रा डोज लगाएर आउनेहरुमा डोजको मात्रा/संख्यालाई लिएर जिज्ञासा तथा प्रश्नहरु उब्जिने गरेको देखिन्छ। मंगलबार, जेठ ३१, २०७९
सर्पले डस्यो? यी ५ गल्तीहरु नगरौं! सर्पदंश उपचार केन्द्रको अभाव (वा थाहा नहुँदा वा ढिलो पुग्दा) तथा जनचेतनाको कमी नै मृत्यु हुनुका मुख्य कारकहरुमध्ये प्रमुख मानिन्छ। सोमबार, जेठ २३, २०७९
खोप लगाउन धेरै पटक भनें, मान्नु भएन र अन्तमा रेबिज देखियो! बिज खोप लगाउनलाई कुकुरको बर्ष वा उचाईमा (विशेषत एन्टी रेबिज खोप नलगाएका) भर पर्नु हुँदैन। पछिल्लो समय यस्तो प्रकारका घटनामा बृदि भएको देखिन्छ।  आइतबार, जेठ १५, २०७९
'मंकीपक्स' भाइरस फैलँदो! नेपालसम्म आइपुग्ला? संक्रमण भएको ५ देखि २१ दिनसम्ममा 'मंकीपक्स'को लक्षणहरु देखिने गर्दछ। शुरुको अवस्थामा भने लक्षणहरु अरु संक्रामक रोगहरुसँग मिल्दोजुल्दो देखिने गर्दछ। ज्वरो आउनु, टाउको र जिउ दुख्नु, जाडो लाग्नु, लिम्फ ग्रन्थिहरु सुन्निनु यसका प्रारम्भिक लक्षणहरु हुन्। शुक्रबार, जेठ ६, २०७९
रुघाखोकी गराउने भाइरसले बालबालिकामा कडा 'हेपाटाइटिस' गराउँदै? बालबालिकामा देखिएको कडा रहस्यमय 'हेपाटाइटिस'को कारक पत्ता लगाउन वैज्ञानिकहरुले विभिन्न कोणहरुबाट परीक्षण तथा अनुसन्धानहरुलाई निरन्तरता दिइरहेका/अगाडि बढाई रहेका छन्। बुधबार, वैशाख २१, २०७९
२४ घण्टामा मृत्यु गराउन सक्ने 'चन्दिपुरा भाइरस' के हो?  यो भाइरस फैलाउने भेक्टर काला ज्वरो फैलाउने पोथी 'फ्लेबोटोमिन स्याण्डीफ्लाई' नामक भुसुना भएको र यसको उपस्थिति नेपालमा पनि व्यापक/बाक्लो रहेकोले यसको जोखिम नेपालमा पनि उच्च देखिन्छ। बुधबार, चैत ३०, २०७८
रेबिजको आक्रामक उपस्थिति! खोप छ, तर कहाँ चुक्दै छौं? प्रतिबद्धता आफैमा सह्रानीय भएपनि हाल देखिदै आइरहेका नयाँ-नयाँ चुनौतीहरुलाई सम्बोधन गर्ने तर्फ ध्यान दिन भने सकेको देखिदैन। र यस्तै अवस्था रहिरहे 'सन् २०३०' को लक्ष्य पुरा हुनेमा प्रश्न बाचक चिन्ह खडा हुनेछ। बिहीबार, चैत २४, २०७८
मुसाले टोक्यो? 'र्‍याट बाइट फिबर' होला है! 'र्‍याट बाइट फिबर' अर्थात् 'मुसाले टोकाइले आउने ज्वरो' को चर्चा खासै हुने गर्दैन। यद्यपि भारतमा भने २३०० बर्ष पहिले देखि नै जानकारीमा रहेको पाइन्छ। आइतबार, चैत १३, २०७८
अफ्रिका जाँदै हुनुहुन्छ? 'एलो फिबर' विरुद्धको खोप किन लगाउने? विश्व स्वास्थ संगठनकाले यो खोप विशेष गरेर ९ महिना मुनिका बालबालिका, गर्भवती, अन्डाको एलर्जी भएका र विभिन्न कारणले (रोग वा औषधि प्रयोगको कारणले) रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता नभएकाहरुलाई भने यो खोप नलगाउन सुझाएको छ। शनिबार, चैत ५, २०७८
ज्वरो आयो? 'म्यिउरिन टाइफस' पनि हुनसक्छ म्यिउरिन टाइफस' नियमित प्रयोगशाला परीक्षण अन्तर्गत नपर्ने भएकोले यसको वास्तविक भार/प्रभाव नेपालमा कति होला भनेर यकिन वा अनुमान भने गर्न सकिदैन। यसका लक्षणहरु टाइफाइडसँग मिल्दो जुल्दो हुदा बर्षौदेखि सोहि रोग भनेर संक्रमितहरुको उपचार गरिरहेको हुनसक्दछ।  शुक्रबार, फागुन २७, २०७८
यी ५ कारणले गर्दा 'नरोकिएको रेबिज' कारणहरुको प्रभावकारी सम्बोधन गर्न सके मात्र आगामी दिनहरुमा 'नरोकिएको रेबिज' रोगलाई रोक्न सकिने रोगमा परिणत गर्न सम्भब हुनेछ।  बिहीबार, फागुन १९, २०७८
बर्डफ्लूको उच्च जोखिम कसलाई? यी लक्षण देखिए बर्डफ्लू हुनसक्छ यदि लक्षण जटिलता तिर गए श्वास-प्रश्वासमा समस्या, र बर्डफ्लू निमोनिया देखिन सक्नेछ। समयमा नै उपचार नपाए/ढिला भए संक्रमितको मृत्यु समेत हुनसक्दछ। दश बर्डफ्लू संक्रमित मध्ये ६ जनासम्मको मृत्यु हुनसक्दछ। मंगलबार, फागुन ३, २०७८
ओमिक्रोन रुपमा 'स्क्रब टाइफस' देखिँदै! ज्वरो आउनु, घाँटी दुख्नु, खोकी लाग्नु भनेको कोरोना मात्र होइन। तसर्थ हाल देखिदै गरेको स्क्रब टाइफसको पनि समयमा नै पहिचान र उपचार गर्न सके रोग पूर्ण रुपमा निको हुनेछ। सोमबार, माघ २४, २०७८
कोभिड-१९ खोप सम्बन्धी ५ जिज्ञासा र उत्तर सामान्यतय लक्षणहरु हराएपछि लगाउन मिल्छ। तर २ हप्तापछि लगाउँदा सो समयसम्ममा संक्रमितहरु पूर्ण स्वास्थ हुने (लक्षण नदेखिने) र अरुलाई संक्रमण सार्ने सम्भावना पनि नहुने भएकोले सो समय तिर लगाउँदा राम्रो मानिन्छ। मंगलबार, माघ १८, २०७८
स्वरमा परिवर्तन? 'ओमिक्रोन भ्वाइस' पनि हुनसक्छ! 'ओमिक्रोन भ्वाइस' भन्नाले ओमिक्रोन संक्रमण भएपछि स्वरमा देखिने परिवर्तनलाई भन्न खोजेको हो। हाल धेरै संक्रमितहरुले घाँटी दुख्ने वा घाँटीमा केहि डल्लो चिज अड्केको जस्तो अनुभव गर्ने वा घाँटीमा असहज हुने र स्वर दबेको/धसेको वा परिवर्तन हुने अनुभव गरेका पाइन्छ। बुधबार, माघ १२, २०७८
यी ५ लक्षणहरु देखिए ओमिक्रोन! खोप लगाउनेहरुमा संक्रमण हुन् सक्ने भए पनि जटिल अवस्था आउने वा मृत्यु हुने जोखिमलाई घटाउने विभिन्न अध्ययन, अनुसन्धान र लेखकको अनुभवबाट देखिन्छ। बिहीबार, पुस २९, २०७८
ज्वरो बिनाको ओमिक्रोन? डेल्टाको लहरसम्म आइपुग्दा पनि यी तीन मुख्य लक्षणहरु निरन्तर देखिरहेका थिए। तर, ओमिक्रोन भेरियन्ट फैलिँदै जादा भने यी तीन क्लासिकल लक्षणहरु पछाडि पर्दै गएको विभिन्न अनुसन्धानहरु देखाएका छन्। सोमबार, पुस १२, २०७८
लामखुट्टेले कसलाई बढी टोक्दै छ? जापानमा गरिएको एक अनुसन्धानमा बियर प्रेमी (वा मापसे गर्ने) लाई लामखुट्टेले बढी टोक्ने गरेको नतिजा देखाएको थियो। यसर्थ मापसे गर्ने बानी छ भने विशेषत लामखुट्टे सक्रिय हुने सिजनमा टोकाईको उच्च जोखिममा पर्नु हुनेछ। सोमबार, कात्तिक २९, २०७८
ताजा समाचार सबै
पुरुष बाँझोपन र भेरिकोसिलको भूमिका
पुरुष बाँझोपन र भेरिकोसिलको भूमिका २ घण्टा अगाडि
के हो पोस्टपार्टम डिप्रेसन, कसरी बच्ने?
के हो पोस्टपार्टम डिप्रेसन, कसरी बच्ने? ४ घण्टा अगाडि
टेकु अस्पतालको अध्यक्षमा डा चिनबहादुर पुन
टेकु अस्पतालको अध्यक्षमा डा चिनबहादुर पुन १५ घण्टा अगाडि
थप ५४ जनामा कोरोना संक्रमण, ७६ जना संक्रमणमुक्त
थप ५४ जनामा कोरोना संक्रमण, ७६ जना संक्रमणमुक्त १६ घण्टा अगाडि
सुनिएन महिला स्वास्थ्य स्वयंसेविकाको आवाज
सुनिएन महिला स्वास्थ्य स्वयंसेविकाको आवाज १९ घण्टा अगाडि
आधारभूत स्वास्थ्य केन्द्रको दरबन्दी संरचनामा हेल्थ असिस्टेन्ट संघको आपत्ति
आधारभूत स्वास्थ्य केन्द्रको दरबन्दी संरचनामा हेल्थ असिस्टेन्ट संघको आपत्ति १९ घण्टा अगाडि
टीकापुर अस्पतालमा शय्या अभाव हुँदा उपचारमा समस्या
टीकापुर अस्पतालमा शय्या अभाव हुँदा उपचारमा समस्या १९ घण्टा अगाडि
बजार अनुगमन गर्दा सरकारी संस्थामै भेटियो अखाद्य सामग्री
बजार अनुगमन गर्दा सरकारी संस्थामै भेटियो अखाद्य सामग्री २० घण्टा अगाडि
निर्वाह भत्ता उपलब्ध गराउन न्याम्सका आवासिय चिकित्सकको माग
निर्वाह भत्ता उपलब्ध गराउन न्याम्सका आवासिय चिकित्सकको माग २० घण्टा अगाडि
चिकित्सा शिक्षा: डिएम/एमसीएच/एनबीएमएस को एकीकृत प्रवेश परीक्षाको नतिजा प्रकाशित
चिकित्सा शिक्षा: डिएम/एमसीएच/एनबीएमएस को एकीकृत प्रवेश परीक्षाको नतिजा प्रकाशित २३ घण्टा अगाडि
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
डेंगुका विषयमा बिरामीका १० चाखलाग्दा जिज्ञासा र उत्तरआइतबार, असोज ९, २०७९
वीर अस्पताल अगाडिका फार्मेसी हटाउँदै काठमाडौं महानगरपालिका  बुधबार, असोज ५, २०७९
डा श्रीराम तिवारी र डा विश्वबन्धु बगालेको सरुवा बुधबार, असोज ५, २०७९
गर्भवती र सुत्केरी स्याहारमा श्रीमानले केही गर्दैनन् वा समाजले देख्दैन? शनिबार, असोज ८, २०७९
जुनियरलाई र्‍यागिङ गरेको भन्दै नेसनल मेडिकल कलेजका यी ७ जना विद्यार्थी निष्कासित सोमबार, असोज १०, २०७९
बाबु-आमाको सकारात्मक व्यवहारले बच्चाको मानसिक स्वास्थ्य सबल बनाउँछ आइतबार, असोज ९, २०७९
सबै हेर्नुहोस
अन्तर्वार्ता सबै
बाबु-आमाको सकारात्मक व्यवहारले बच्चाको मानसिक स्वास्थ्य सबल बनाउँछ अन्शु खनाल
'फोक्सोको क्यान्सरका धेरैजसो बिरामीले टिबीको औषधि खाएको भेटिन्छ' अन्शु खनाल
एनएमए सम्मेलन स्वास्थ्य मन्त्रालका लागि 'थिंक ट्यांक' हुनेछ: डा लोचन कार्की (भिडियो वार्ता) रिता लम्साल
'प्रदेश स्वास्थ्य मन्त्रालय अब अन्य मन्त्रालयसँग मर्ज हुँदैन' (अन्तर्वार्ता) रिता लम्साल
'वीर अस्पताललाई २५ सय शय्या क्षमतामा विस्तार गर्ने गुरुयोजना अनुसार काम अगाडि बढेको छ' [भिडियो वार्ता] रिता लम्साल
अन्तर्वार्ताः ‘आफ्नै परिवारका सदस्यबाट यौनजन्य हिंसामा परेकाहरु उपचारका लागि धेरै आउँछन्’  कमला गुरुङ
अन्तर्वार्ता: 'सरकारी स्वास्थ्य सेवालाई गुणस्तरीय र प्रभावकारी बनाउने योजना छ' कमला गुरुङ
कृषिमा विषादीको प्रयोगलाई घटाउन सकेनौं भने अर्को स्वास्थ्य समस्या निम्तन सक्छ: डा शरद वन्त कमला गुरुङ
सबै हेर्नुहोस
विचार/विश्लेषण
आधारभूत स्वास्थ्य सेवा प्रवाहमा फर्मासिस्टको भूमिका
आधारभूत स्वास्थ्य सेवा प्रवाहमा फर्मासिस्टको भूमिका आइतबार, असोज ९, २०७९
गर्भवती र सुत्केरी स्याहारमा श्रीमानले केही गर्दैनन् वा समाजले देख्दैन?
गर्भवती र सुत्केरी स्याहारमा श्रीमानले केही गर्दैनन् वा समाजले देख्दैन? शनिबार, असोज ८, २०७९
'सम्मेलनले सरकारलाई विशेष नीति, योजना तथा कार्यक्रम बनाउन सहयोग गर्छ'
'सम्मेलनले सरकारलाई विशेष नीति, योजना तथा कार्यक्रम बनाउन सहयोग गर्छ' मंगलबार, असोज ४, २०७९
'जनतालाई महामारीबाट जोगाउन सरकार निरन्तर लागिरहेको छ'
'जनतालाई महामारीबाट जोगाउन सरकार निरन्तर लागिरहेको छ' मंगलबार, असोज ४, २०७९
समृद्धि र सुखको आधार: स्वास्थ्यमा यथोचित लगानी
समृद्धि र सुखको आधार: स्वास्थ्यमा यथोचित लगानी मंगलबार, असोज ४, २०७९
ओझेल परेको स्वास्थ्य जनशक्तिको मुद्दा
ओझेल परेको स्वास्थ्य जनशक्तिको मुद्दा आइतबार, असोज २, २०७९
व्यवस्थित परिवार हाम्रो अधिकारः हामी सबै जिम्मेवार
व्यवस्थित परिवार हाम्रो अधिकारः हामी सबै जिम्मेवार आइतबार, असोज २, २०७९
आखिर प्रयोगशाला पिच्छे फरक-फरक रिपोर्ट किन आउँछ?
आखिर प्रयोगशाला पिच्छे फरक-फरक रिपोर्ट किन आउँछ? आइतबार, असोज २, २०७९
सबै हेर्नुहोस
ब्लग सबै
यति दुःख गरेर पनि मैले जति कमाउन सक्दैनौ भने डाक्टर पढेको के अर्थ? अंकित श्रेष्ठ
डेंगु संवाद: रोकथाम र नियन्त्रणका उपाय  सुर्यनारायण चौधरी
जुम्लामा आक्रमणमा परेका डाक्टर करण भन्छन्– हामी सुरक्षित छैनौं कसरी ढुक्क भएर सेवा दिने? (भिडियो) स्वास्थ्यखबर
'डाक्टर करणमाथि झुटो मुद्दा ल्याएर साँचो मुद्दालाई कमजोर बनाउन खोजियो' डा अनिलविक्रम कार्की
झाँक्री मन्त्रको मोहनीमा परेका मास्करिनेक  डा बामदेव सुवेदी
तीन फरक डाक्टर र एमआरआई  सौरभ कार्की
छाला: भित्री रोगको ऐना दिलिप अधिकारी
हामीले के गुमायौं र अगाडि के छ? ‘नयाँ सामान्य’तर्फ डाक्टरहरूको यात्रा डा सन्देश रोय
सबै हेर्नुहोस