स्वास्थ्य खबरपत्रिका
हाम्रो बारेमा
डा शेरबहादुर पुन
रुघाखोकी, घाँटी दुख्ने समस्या बढ्दो! तर कारक वायु प्रदूषण? उच्च ज्वरो धेरैमा नदेखीने र यस्ता समस्याहरु दुई हप्ता वा सो भन्दा बढी समय देखिने गरेको पाइन्छ। सोमबार, माघ २, २०७९
नेपालगन्ज दादुरा प्रकोप: खोपले काम नगरेको की नलगाएको/लगाउन नपाएको? अब प्रश्न उठ्छ खोपले काम नगरेको की नलगाएको वा लगाउन नपाएर 'नेपालगन्ज प्रकोप' भएको/देखिएको हो?   आइतबार, पुस २४, २०७९
मेवाको पात ल्याइदिउँ ?, आबुई, हुँदैन-हुँदैन...! हाल बिरामीहरु खासै स्वास्थ समस्या नदेखिएसम्म अस्पताल आउन चाहँदैन/आइरहेका छैनन्। तसर्थ हाल सार्वजनिक भएको तथ्यांकभन्दा कयौ गुणा बढी डेंगु संक्रमित नेपालमा रहेको सहजै अनुमान गर्न सकिन्छ। सोमबार, असोज १७, २०७९
डेंगुका विषयमा बिरामीका १० चाखलाग्दा जिज्ञासा र उत्तर यो लेखको मुख्य उद्देश्य भनेको हाल सर्व-साधारणको डेंगु प्रतिको बुझाई, सोच, र जिज्ञासाहरुको बारेमा थाहा पाउनु नै हो। 'डेंगु क्लिनिक'को ग्राउन्ड जिरोमा सेवा दिँदै गर्दा बिरामीहरुले व्यक्त गरेका जिज्ञासाहरुलाई बुँदागत रुपमा यहाँ प्रस्तुत गरिएको छ। आइतबार, असोज ९, २०७९
डेंगुका बिरामीले मेवाको पात खाएर बेहोस? यो एउटा प्रतिनिधि घटना मात्र हुन सक्छ। अरुको लहलहैमामा लागेर वा सामाजिक संजालमा भने अनुसार मेवाको पात खाएर यस्तो अवस्था धेरैमा सिर्जना भइसकेको छ। अझै पनि आफूखुशी मेवाका पात खानेमा हुनसक्छ। हाल मेवाको पातको माग ह्वात्तै बढेसंगै यसको प्रयोग घरघरमा भइरहेको सहजै अनुमान गर्न सकिन्छ। सोमबार, भदौ २७, २०७९
डेंगु संक्रमितमा 'पखाला' पनि बढ्दो? 'पखाला' धेरैमा देखिने लक्षणहरु अन्तर्गतमा भने पर्दैन। तर हाल 'पखाला' अर्थात् 'पातलो दिसा' लाग्ने गरेको अनुभव विगतमा भन्दा बढी डेंगु संक्रमितले सुनाउने गरेका छन्। शनिबार, भदौ ११, २०७९
जिउ कटक्क दुख्यो? डेंगु पो होकी?  डेंगुको फैलने क्रम दशैंतिहारपछि सम्म रहने र लामखुट्टे नियन्त्रण तर्फ अझै कदम नचालिसकेकोले संक्रमितको संख्या आगामी दिनहरुमा अझै बढ्नेमा दुइ मत देखिँदैन। आइतबार, भदौ ५, २०७९
यी पाँच 'चेतावनीमुलक' लक्षणहरु देखिए डेंगु संक्रमण जटिलता तर्फ जाँदै गरेको संकेत यदि कसैलाई डेंगु पुष्टि भैसकेको अवस्थामा माथि उल्लेखित लक्षणहरु (समस्या) देखिए तुरुन्त चिकित्सकलाई भेटि आवश्यक उपचार गर्न जरुरी हुनेछ।  मंगलबार, साउन ३१, २०७९
बालबालिकाको 'आँखा रातो'? एडिनो भाइरस पनि हुनसक्छ 'पिंक आइज वा रेड आइज' ले यी दुई भाइरसमा फरक छुट्याउन केहि हदसम्म सहयोगी हुनेछ। किनभने कोरोनाले उचाई लिँदै गर्दा बालबालिकामा एडिनो भाइरसले संक्रमित गरेको भएता पनि अभिभावकहरुमा कोरोना संक्रमणको त्रास/शंका भने रहिरहेको पाइन्छ। मंगलबार, साउन १७, २०७९
संयोगले पत्ता लाग्छ हेपाटाइटिस 'बी' र 'सी' ! हेपाटाइटिस 'सी' बिशेषत बिगतमा एकै सिरिज/सुइ धेरैले प्रयोग गर्नेहरु माझ बढी  देखिने गरेको पाहिन्छ। यसबाट पनि थाहा हुन्छ हेपाटाइटिस 'सी' फैलने मुख्य मध्यम भनेको रगत नै हो। संक्रमितले गरेको रक्तदानबाट पनि अरुलाई सर्ने गर्दछ।सहबासबाट पनि संक्रमण सर्ने भएता पनि तुलनात्मक रुपमा रगतबाट भन्दा कम केश नै देखिने गरेको पाहिन्छ। बिहीबार, साउन १२, २०७९
गुप्तांगमा घाउ-फोका देखियो? मंकीपक्स पनि हुनसक्छ है! ज्वरो आउनु, टाउको र जिउ दुख्नु, जाडो लाग्नु, लिम्फ ग्रन्थिहरु सुन्निनु मंकीपक्सका प्रारम्भिक लक्षणहरु हुन्। ज्वरो आएको १ देखि ३ दिनमा पानी फोका जस्तो घाउ अनुहार र मुख भित्र देखिने, अनि शरीरका अरु भागहरु जस्तै हात, खुट्टा, छाती, गुप्तांग, गुद्वार जस्ता देखिने गर्दछ। यधपी नमुना परीक्षण पुष्टिको लागि अनिवार्य हुनेछ। धेरैजसो २ देखि ४ हप्तासम्ममा मंकीपक्स आफै निको हुने गर्दछ।  मंगलबार, साउन १०, २०७९
स्वाद अथवा गन्ध छैन? 'बिए.५' पो होकी?  घाँटी दुख्न/असहज हुने, नाकबाट पानी बग्ने/ बन्द हुने, थकित हुने, खोकी लाग्ने, ज्वरो/जाडो हुने, टाउको तथा शरीरका मांशपेशीका दुख्ने जस्ता समस्याहरु देखिएका छन्। यी बाहेक थप स्वाद अथवा गन्ध थाहा नपाउने तथा अत्यधिक पसिना आउने भएमा त्यो 'बिए.५' को संक्रमण पनि हुन सक्नेछ। सोमबार, साउन २, २०७९
कार्यालय समयमा टोक्छ डेंगु फैलाउने लामखुट्टेले! डेंगु फैलाउने एडीस जातको लामखुट्टे विशेषत कार्यालय समयमा बढी सक्रिय हुने र टोक्ने हुँदा आफ्नो घर वरिपरी मात्र नभई आफ्नो कार्यालय वा आफू दिनमा काम गर्ने/रहने ठाउँ वरिपरी पनि पानी जम्न नदिऔं र डेंगु फैलनबाट रोकौं। किनभने हाल नेपालमा डेंगुको ग्राफ उकालो लाग्ने क्रम शुरु भैसकेको छ। सोमबार, असार २७, २०७९
काठमाडौंमा हैजा फैलँदो! यी ३  कुरामा ध्यान दिउँ गत वर्ष कपिलवस्तुको कृष्णनगर नगरपालिका ७, ८ र ९ मा हैजा फैलिएको थियो र केहीको मृत्यु समेत भएको थियो। लेखकले केहि दिन अगाडि हैजा भए/नभए शंका कसरी गर्न सकिन्छ भनेर लेख प्रकाशित गरेको थियो। सोमबार, असार ६, २०७९
यी ५ लक्षण देखिए हैजाको शंका! १० संक्रमित मध्ये १ जनामा हैजाले जटिल अवस्था निम्त्याउँछ। समयमा उपचार गरिएन भने मृत्युदर पचास प्रतिशतसम्म पुग्न सक्दछ। तसर्थ हैजाको छिटो पहिचान र सहि उपचार नै जटिलताबाट बच्ने मुख्य उपाय हो। शुक्रबार, असार ३, २०७९
रेबिज खोपको नयाँ तरिका र तालिका खोप किन्दा पनि खोलभित्र हुने हाते निर्देशिकामा पाँच पटक लगाउन भनिएको हुन्छ। अस्पताल बाहिर एक मात्रा डोज लगाएर आउनेहरुमा डोजको मात्रा/संख्यालाई लिएर जिज्ञासा तथा प्रश्नहरु उब्जिने गरेको देखिन्छ। मंगलबार, जेठ ३१, २०७९
सर्पले डस्यो? यी ५ गल्तीहरु नगरौं! सर्पदंश उपचार केन्द्रको अभाव (वा थाहा नहुँदा वा ढिलो पुग्दा) तथा जनचेतनाको कमी नै मृत्यु हुनुका मुख्य कारकहरुमध्ये प्रमुख मानिन्छ। सोमबार, जेठ २३, २०७९
खोप लगाउन धेरै पटक भनें, मान्नु भएन र अन्तमा रेबिज देखियो! बिज खोप लगाउनलाई कुकुरको बर्ष वा उचाईमा (विशेषत एन्टी रेबिज खोप नलगाएका) भर पर्नु हुँदैन। पछिल्लो समय यस्तो प्रकारका घटनामा बृदि भएको देखिन्छ।  आइतबार, जेठ १५, २०७९
'मंकीपक्स' भाइरस फैलँदो! नेपालसम्म आइपुग्ला? संक्रमण भएको ५ देखि २१ दिनसम्ममा 'मंकीपक्स'को लक्षणहरु देखिने गर्दछ। शुरुको अवस्थामा भने लक्षणहरु अरु संक्रामक रोगहरुसँग मिल्दोजुल्दो देखिने गर्दछ। ज्वरो आउनु, टाउको र जिउ दुख्नु, जाडो लाग्नु, लिम्फ ग्रन्थिहरु सुन्निनु यसका प्रारम्भिक लक्षणहरु हुन्। शुक्रबार, जेठ ६, २०७९
रुघाखोकी गराउने भाइरसले बालबालिकामा कडा 'हेपाटाइटिस' गराउँदै? बालबालिकामा देखिएको कडा रहस्यमय 'हेपाटाइटिस'को कारक पत्ता लगाउन वैज्ञानिकहरुले विभिन्न कोणहरुबाट परीक्षण तथा अनुसन्धानहरुलाई निरन्तरता दिइरहेका/अगाडि बढाई रहेका छन्। बुधबार, वैशाख २१, २०७९
२४ घण्टामा मृत्यु गराउन सक्ने 'चन्दिपुरा भाइरस' के हो?  यो भाइरस फैलाउने भेक्टर काला ज्वरो फैलाउने पोथी 'फ्लेबोटोमिन स्याण्डीफ्लाई' नामक भुसुना भएको र यसको उपस्थिति नेपालमा पनि व्यापक/बाक्लो रहेकोले यसको जोखिम नेपालमा पनि उच्च देखिन्छ। बुधबार, चैत ३०, २०७८
रेबिजको आक्रामक उपस्थिति! खोप छ, तर कहाँ चुक्दै छौं? प्रतिबद्धता आफैमा सह्रानीय भएपनि हाल देखिदै आइरहेका नयाँ-नयाँ चुनौतीहरुलाई सम्बोधन गर्ने तर्फ ध्यान दिन भने सकेको देखिदैन। र यस्तै अवस्था रहिरहे 'सन् २०३०' को लक्ष्य पुरा हुनेमा प्रश्न बाचक चिन्ह खडा हुनेछ। बिहीबार, चैत २४, २०७८
मुसाले टोक्यो? 'र्‍याट बाइट फिबर' होला है! 'र्‍याट बाइट फिबर' अर्थात् 'मुसाले टोकाइले आउने ज्वरो' को चर्चा खासै हुने गर्दैन। यद्यपि भारतमा भने २३०० बर्ष पहिले देखि नै जानकारीमा रहेको पाइन्छ। आइतबार, चैत १३, २०७८
अफ्रिका जाँदै हुनुहुन्छ? 'एलो फिबर' विरुद्धको खोप किन लगाउने? विश्व स्वास्थ संगठनकाले यो खोप विशेष गरेर ९ महिना मुनिका बालबालिका, गर्भवती, अन्डाको एलर्जी भएका र विभिन्न कारणले (रोग वा औषधि प्रयोगको कारणले) रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता नभएकाहरुलाई भने यो खोप नलगाउन सुझाएको छ। शनिबार, चैत ५, २०७८
ज्वरो आयो? 'म्यिउरिन टाइफस' पनि हुनसक्छ म्यिउरिन टाइफस' नियमित प्रयोगशाला परीक्षण अन्तर्गत नपर्ने भएकोले यसको वास्तविक भार/प्रभाव नेपालमा कति होला भनेर यकिन वा अनुमान भने गर्न सकिदैन। यसका लक्षणहरु टाइफाइडसँग मिल्दो जुल्दो हुदा बर्षौदेखि सोहि रोग भनेर संक्रमितहरुको उपचार गरिरहेको हुनसक्दछ।  शुक्रबार, फागुन २७, २०७८
यी ५ कारणले गर्दा 'नरोकिएको रेबिज' कारणहरुको प्रभावकारी सम्बोधन गर्न सके मात्र आगामी दिनहरुमा 'नरोकिएको रेबिज' रोगलाई रोक्न सकिने रोगमा परिणत गर्न सम्भब हुनेछ।  बिहीबार, फागुन १९, २०७८
बर्डफ्लूको उच्च जोखिम कसलाई? यी लक्षण देखिए बर्डफ्लू हुनसक्छ यदि लक्षण जटिलता तिर गए श्वास-प्रश्वासमा समस्या, र बर्डफ्लू निमोनिया देखिन सक्नेछ। समयमा नै उपचार नपाए/ढिला भए संक्रमितको मृत्यु समेत हुनसक्दछ। दश बर्डफ्लू संक्रमित मध्ये ६ जनासम्मको मृत्यु हुनसक्दछ। मंगलबार, फागुन ३, २०७८
ओमिक्रोन रुपमा 'स्क्रब टाइफस' देखिँदै! ज्वरो आउनु, घाँटी दुख्नु, खोकी लाग्नु भनेको कोरोना मात्र होइन। तसर्थ हाल देखिदै गरेको स्क्रब टाइफसको पनि समयमा नै पहिचान र उपचार गर्न सके रोग पूर्ण रुपमा निको हुनेछ। सोमबार, माघ २४, २०७८
कोभिड-१९ खोप सम्बन्धी ५ जिज्ञासा र उत्तर सामान्यतय लक्षणहरु हराएपछि लगाउन मिल्छ। तर २ हप्तापछि लगाउँदा सो समयसम्ममा संक्रमितहरु पूर्ण स्वास्थ हुने (लक्षण नदेखिने) र अरुलाई संक्रमण सार्ने सम्भावना पनि नहुने भएकोले सो समय तिर लगाउँदा राम्रो मानिन्छ। मंगलबार, माघ १८, २०७८
स्वरमा परिवर्तन? 'ओमिक्रोन भ्वाइस' पनि हुनसक्छ! 'ओमिक्रोन भ्वाइस' भन्नाले ओमिक्रोन संक्रमण भएपछि स्वरमा देखिने परिवर्तनलाई भन्न खोजेको हो। हाल धेरै संक्रमितहरुले घाँटी दुख्ने वा घाँटीमा केहि डल्लो चिज अड्केको जस्तो अनुभव गर्ने वा घाँटीमा असहज हुने र स्वर दबेको/धसेको वा परिवर्तन हुने अनुभव गरेका पाइन्छ। बुधबार, माघ १२, २०७८
ताजा समाचार सबै
कोभिडका बेला निर्माण भएका दुई अर्बका होल्डिङ सेन्टर प्रयोगहीन
कोभिडका बेला निर्माण भएका दुई अर्बका होल्डिङ सेन्टर प्रयोगहीन २३ मिनेट अगाडि
नेपालका पहिलो गभर्नर राणाको उपचारका क्रममा निधन
नेपालका पहिलो गभर्नर राणाको उपचारका क्रममा निधन ५६ मिनेट अगाडि
लापसे गरेर गाडी चलाउँछन् चालक!
लापसे गरेर गाडी चलाउँछन् चालक! १ घण्टा अगाडि
चिकित्सक संघको निर्वाचन: आजबाट मतगणना सुरु हुने
चिकित्सक संघको निर्वाचन: आजबाट मतगणना सुरु हुने ५ घण्टा अगाडि
महिनावारीबारे जान्नै पर्ने १० कुरा
महिनावारीबारे जान्नै पर्ने १० कुरा ५ घण्टा अगाडि
जनताले महसुस गर्नेगरी स्वास्थ्य क्षेत्रमा सुधार हुनेछ : मन्त्री गिरी
जनताले महसुस गर्नेगरी स्वास्थ्य क्षेत्रमा सुधार हुनेछ : मन्त्री गिरी १२ घण्टा अगाडि
स्वास्थ्य पत्रकार मञ्चको अध्यक्षमा सरोज ढुंगेल
स्वास्थ्य पत्रकार मञ्चको अध्यक्षमा सरोज ढुंगेल १३ घण्टा अगाडि
सकियो चिकित्सक संघको निर्वाचन, ६ हजार २९२ मत खस्यो
सकियो चिकित्सक संघको निर्वाचन, ६ हजार २९२ मत खस्यो १३ घण्टा अगाडि
क्यान्सर रोकथाम  तथा नियन्त्रणको लागि क्यान्सर रजिस्ट्रेशनको महत्व, आवश्यकता र सम्भावना
क्यान्सर रोकथाम  तथा नियन्त्रणको लागि क्यान्सर रजिस्ट्रेशनको महत्व, आवश्यकता र सम्भावना १३ घण्टा अगाडि
चिया चर्चा: स्वास्थ्यमा  भुईंमान्छेको पहुँच कहिले पुग्ला?
चिया चर्चा: स्वास्थ्यमा  भुईंमान्छेको पहुँच कहिले पुग्ला? शनिबार, माघ २१, २०७९
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
थाइराइडको समस्या किन हुन्छ? क्यान्सर हुन नदिन के-के सावधानी अपनाउने?सोमबार, माघ १६, २०७९
यौन क्षमता बढाउने १४ तरिका शनिबार, माघ २१, २०७९
खाना पच्दैन? यी घरेलु उपाय अपनाउनुस् मंगलबार, माघ १७, २०७९
पोखरामा आत्मदाहको प्रयास, बचाउन जानेसहित दुई घाइते आइतबार, माघ १५, २०७९
बिपी प्रतिष्ठानको उपकुलपतिको जिम्मेवारी डा सञ्जिव शर्मालाई शुक्रबार, माघ २०, २०७९
डाक्टरको लाइसेन्स परीक्षामा ४७ प्रतिशत उत्तीर्ण आइतबार, माघ १५, २०७९
सबै हेर्नुहोस
अन्तर्वार्ता सबै
पाठेघरको मुखको क्यान्सरका लक्षणहरु के-के हुन्? कुन स्टेजसम्म निको हुन्छ? (अन्तर्वार्ता) अन्शु खनाल
'शारीरिक, मानसिक, सामाजिक र आर्थिक रुपमा डाक्टरलाई बलियो बनाउन लागिपरेका छौं' स्वास्थ्यखबर
नेपाललाई मुटुरोग उपचारको केन्द्र बनाउन सकिन्छ: डा चन्द्रमणि अधिकारी स्वास्थ्यखबर
‘स्तनपान घट्नु भनेको कुपोषणको समस्या बढ्नु हो’ कमला गुरुङ
नेपाललाई आँखा उपचारमा विश्वकै प्रमुख गन्तव्यस्थल बनाउन सकिन्छ: डा रुइत [अन्तर्वार्ता] स्वास्थ्यखबर
१० वर्षमा घर-गाडी भनेर चिकित्सकलाई आसा जगाउँदै सहुलियतपूर्ण ऋणको कुरा गरेको हुँ : डा पौडेल रिता लम्साल
मान्छे बिरामी पर्दा बिरामी मात्रै होस्, गरिब चाहिँ नहोस्: डा नवराज केसी, लेखक शून्यको मूल्य स्वास्थ्यखबर
चुनाव त आउँछ, जान्छ, म चिकित्सकको हक-हितका लागि सधैं लडिरहनेछु: डा अनिल विक्रम कार्की रिता लम्साल
सबै हेर्नुहोस
विचार/विश्लेषण
उम्मेदवार चिनौं, समस्या सम्बोधन गर्न सक्नेलाई भोट गरौं
उम्मेदवार चिनौं, समस्या सम्बोधन गर्न सक्नेलाई भोट गरौं २१ घण्टा अगाडि
संकटग्रस्त चिकित्सा पेशा: निराश चिकित्सक
संकटग्रस्त चिकित्सा पेशा: निराश चिकित्सक २२ घण्टा अगाडि
स्वास्थ्य क्षेत्रका समस्या र नागरिकका अपेक्षा
स्वास्थ्य क्षेत्रका समस्या र नागरिकका अपेक्षा मंगलबार, माघ १७, २०७९
अग्रज चिकित्सकको अहमताले थिचेको नवचिकित्सकको भविष्य
अग्रज चिकित्सकको अहमताले थिचेको नवचिकित्सकको भविष्य सोमबार, माघ १६, २०७९
स्वास्थ्य क्षेत्रको आमूल परिवर्तन अहिले नगरे कहिले गर्ने?
स्वास्थ्य क्षेत्रको आमूल परिवर्तन अहिले नगरे कहिले गर्ने? सोमबार, माघ १६, २०७९
नवनियुक्त स्वास्थ्यमन्त्री र राज्यमन्त्रीले प्राथमिकतामा राख्नुपर्ने स्वास्थ्यका सवालहरु
नवनियुक्त स्वास्थ्यमन्त्री र राज्यमन्त्रीले प्राथमिकतामा राख्नुपर्ने स्वास्थ्यका सवालहरु आइतबार, माघ १५, २०७९
नेपालमा आत्महत्याको डरलाग्दो तथ्यांक र रोकथामका कार्यक्रम कार्यान्वयनको अपरिहार्यता  
नेपालमा आत्महत्याको डरलाग्दो तथ्यांक र रोकथामका कार्यक्रम कार्यान्वयनको अपरिहार्यता   सोमबार, माघ ९, २०७९
आत्महत्या रोक्ने, तर कसरी? 
आत्महत्या रोक्ने, तर कसरी?  बिहीबार, माघ ५, २०७९
सबै हेर्नुहोस
ब्लग सबै
चिया चर्चा: स्वास्थ्यमा  भुईंमान्छेको पहुँच कहिले पुग्ला? धीरज मैनाली
दादुरा नियन्त्रणका क्रममा भएका सिकाइ तथा अनुभवहरु नरेशबाबु श्रेष्ठ
कोल्टीमा कोल्टे फेर्दै गर्दा ! डा किशोर गुरुङ 
नयाँ स्वास्थ्यमन्त्रीलाई एक स्वास्थ्यकर्मीको पत्र पुस्कर घिमिरे
अनि मैले बिरामी र अस्पतालबीच सेतु बनेर काम गर्ने प्रण गरें वर्षा कोइराला
भाइरल बाघको सन्देश नेत्र अर्याल
गर्भवती हुने किशोरीहरुको दर बढ्दो, रोकिएन बालविवाह श्रिना नेपाल
एक वर्षे अनुभवको नाउँमा नेपाली युवा चिकित्सकहरु शोषणमा डा प्रज्ञान बस्नेत  
सबै हेर्नुहोस