स्वास्थ्य खबरपत्रिका
हाम्रो बारेमा
डा शेरबहादुर पुन
बालबालिकाको 'आँखा रातो'? एडिनो भाइरस पनि हुनसक्छ 'पिंक आइज वा रेड आइज' ले यी दुई भाइरसमा फरक छुट्याउन केहि हदसम्म सहयोगी हुनेछ। किनभने कोरोनाले उचाई लिँदै गर्दा बालबालिकामा एडिनो भाइरसले संक्रमित गरेको भएता पनि अभिभावकहरुमा कोरोना संक्रमणको त्रास/शंका भने रहिरहेको पाइन्छ। मंगलबार, साउन १७, २०७९
संयोगले पत्ता लाग्छ हेपाटाइटिस 'बी' र 'सी' ! हेपाटाइटिस 'सी' बिशेषत बिगतमा एकै सिरिज/सुइ धेरैले प्रयोग गर्नेहरु माझ बढी  देखिने गरेको पाहिन्छ। यसबाट पनि थाहा हुन्छ हेपाटाइटिस 'सी' फैलने मुख्य मध्यम भनेको रगत नै हो। संक्रमितले गरेको रक्तदानबाट पनि अरुलाई सर्ने गर्दछ।सहबासबाट पनि संक्रमण सर्ने भएता पनि तुलनात्मक रुपमा रगतबाट भन्दा कम केश नै देखिने गरेको पाहिन्छ। बिहीबार, साउन १२, २०७९
गुप्तांगमा घाउ-फोका देखियो? मंकीपक्स पनि हुनसक्छ है! ज्वरो आउनु, टाउको र जिउ दुख्नु, जाडो लाग्नु, लिम्फ ग्रन्थिहरु सुन्निनु मंकीपक्सका प्रारम्भिक लक्षणहरु हुन्। ज्वरो आएको १ देखि ३ दिनमा पानी फोका जस्तो घाउ अनुहार र मुख भित्र देखिने, अनि शरीरका अरु भागहरु जस्तै हात, खुट्टा, छाती, गुप्तांग, गुद्वार जस्ता देखिने गर्दछ। यधपी नमुना परीक्षण पुष्टिको लागि अनिवार्य हुनेछ। धेरैजसो २ देखि ४ हप्तासम्ममा मंकीपक्स आफै निको हुने गर्दछ।  मंगलबार, साउन १०, २०७९
स्वाद अथवा गन्ध छैन? 'बिए.५' पो होकी?  घाँटी दुख्न/असहज हुने, नाकबाट पानी बग्ने/ बन्द हुने, थकित हुने, खोकी लाग्ने, ज्वरो/जाडो हुने, टाउको तथा शरीरका मांशपेशीका दुख्ने जस्ता समस्याहरु देखिएका छन्। यी बाहेक थप स्वाद अथवा गन्ध थाहा नपाउने तथा अत्यधिक पसिना आउने भएमा त्यो 'बिए.५' को संक्रमण पनि हुन सक्नेछ। सोमबार, साउन २, २०७९
कार्यालय समयमा टोक्छ डेंगु फैलाउने लामखुट्टेले! डेंगु फैलाउने एडीस जातको लामखुट्टे विशेषत कार्यालय समयमा बढी सक्रिय हुने र टोक्ने हुँदा आफ्नो घर वरिपरी मात्र नभई आफ्नो कार्यालय वा आफू दिनमा काम गर्ने/रहने ठाउँ वरिपरी पनि पानी जम्न नदिऔं र डेंगु फैलनबाट रोकौं। किनभने हाल नेपालमा डेंगुको ग्राफ उकालो लाग्ने क्रम शुरु भैसकेको छ। सोमबार, असार २७, २०७९
काठमाडौंमा हैजा फैलँदो! यी ३  कुरामा ध्यान दिउँ गत वर्ष कपिलवस्तुको कृष्णनगर नगरपालिका ७, ८ र ९ मा हैजा फैलिएको थियो र केहीको मृत्यु समेत भएको थियो। लेखकले केहि दिन अगाडि हैजा भए/नभए शंका कसरी गर्न सकिन्छ भनेर लेख प्रकाशित गरेको थियो। सोमबार, असार ६, २०७९
यी ५ लक्षण देखिए हैजाको शंका! १० संक्रमित मध्ये १ जनामा हैजाले जटिल अवस्था निम्त्याउँछ। समयमा उपचार गरिएन भने मृत्युदर पचास प्रतिशतसम्म पुग्न सक्दछ। तसर्थ हैजाको छिटो पहिचान र सहि उपचार नै जटिलताबाट बच्ने मुख्य उपाय हो। शुक्रबार, असार ३, २०७९
रेबिज खोपको नयाँ तरिका र तालिका खोप किन्दा पनि खोलभित्र हुने हाते निर्देशिकामा पाँच पटक लगाउन भनिएको हुन्छ। अस्पताल बाहिर एक मात्रा डोज लगाएर आउनेहरुमा डोजको मात्रा/संख्यालाई लिएर जिज्ञासा तथा प्रश्नहरु उब्जिने गरेको देखिन्छ। मंगलबार, जेठ ३१, २०७९
सर्पले डस्यो? यी ५ गल्तीहरु नगरौं! सर्पदंश उपचार केन्द्रको अभाव (वा थाहा नहुँदा वा ढिलो पुग्दा) तथा जनचेतनाको कमी नै मृत्यु हुनुका मुख्य कारकहरुमध्ये प्रमुख मानिन्छ। सोमबार, जेठ २३, २०७९
खोप लगाउन धेरै पटक भनें, मान्नु भएन र अन्तमा रेबिज देखियो! बिज खोप लगाउनलाई कुकुरको बर्ष वा उचाईमा (विशेषत एन्टी रेबिज खोप नलगाएका) भर पर्नु हुँदैन। पछिल्लो समय यस्तो प्रकारका घटनामा बृदि भएको देखिन्छ।  आइतबार, जेठ १५, २०७९
'मंकीपक्स' भाइरस फैलँदो! नेपालसम्म आइपुग्ला? संक्रमण भएको ५ देखि २१ दिनसम्ममा 'मंकीपक्स'को लक्षणहरु देखिने गर्दछ। शुरुको अवस्थामा भने लक्षणहरु अरु संक्रामक रोगहरुसँग मिल्दोजुल्दो देखिने गर्दछ। ज्वरो आउनु, टाउको र जिउ दुख्नु, जाडो लाग्नु, लिम्फ ग्रन्थिहरु सुन्निनु यसका प्रारम्भिक लक्षणहरु हुन्। शुक्रबार, जेठ ६, २०७९
रुघाखोकी गराउने भाइरसले बालबालिकामा कडा 'हेपाटाइटिस' गराउँदै? बालबालिकामा देखिएको कडा रहस्यमय 'हेपाटाइटिस'को कारक पत्ता लगाउन वैज्ञानिकहरुले विभिन्न कोणहरुबाट परीक्षण तथा अनुसन्धानहरुलाई निरन्तरता दिइरहेका/अगाडि बढाई रहेका छन्। बुधबार, वैशाख २१, २०७९
२४ घण्टामा मृत्यु गराउन सक्ने 'चन्दिपुरा भाइरस' के हो?  यो भाइरस फैलाउने भेक्टर काला ज्वरो फैलाउने पोथी 'फ्लेबोटोमिन स्याण्डीफ्लाई' नामक भुसुना भएको र यसको उपस्थिति नेपालमा पनि व्यापक/बाक्लो रहेकोले यसको जोखिम नेपालमा पनि उच्च देखिन्छ। बुधबार, चैत ३०, २०७८
रेबिजको आक्रामक उपस्थिति! खोप छ, तर कहाँ चुक्दै छौं? प्रतिबद्धता आफैमा सह्रानीय भएपनि हाल देखिदै आइरहेका नयाँ-नयाँ चुनौतीहरुलाई सम्बोधन गर्ने तर्फ ध्यान दिन भने सकेको देखिदैन। र यस्तै अवस्था रहिरहे 'सन् २०३०' को लक्ष्य पुरा हुनेमा प्रश्न बाचक चिन्ह खडा हुनेछ। बिहीबार, चैत २४, २०७८
मुसाले टोक्यो? 'र्‍याट बाइट फिबर' होला है! 'र्‍याट बाइट फिबर' अर्थात् 'मुसाले टोकाइले आउने ज्वरो' को चर्चा खासै हुने गर्दैन। यद्यपि भारतमा भने २३०० बर्ष पहिले देखि नै जानकारीमा रहेको पाइन्छ। आइतबार, चैत १३, २०७८
अफ्रिका जाँदै हुनुहुन्छ? 'एलो फिबर' विरुद्धको खोप किन लगाउने? विश्व स्वास्थ संगठनकाले यो खोप विशेष गरेर ९ महिना मुनिका बालबालिका, गर्भवती, अन्डाको एलर्जी भएका र विभिन्न कारणले (रोग वा औषधि प्रयोगको कारणले) रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता नभएकाहरुलाई भने यो खोप नलगाउन सुझाएको छ। शनिबार, चैत ५, २०७८
ज्वरो आयो? 'म्यिउरिन टाइफस' पनि हुनसक्छ म्यिउरिन टाइफस' नियमित प्रयोगशाला परीक्षण अन्तर्गत नपर्ने भएकोले यसको वास्तविक भार/प्रभाव नेपालमा कति होला भनेर यकिन वा अनुमान भने गर्न सकिदैन। यसका लक्षणहरु टाइफाइडसँग मिल्दो जुल्दो हुदा बर्षौदेखि सोहि रोग भनेर संक्रमितहरुको उपचार गरिरहेको हुनसक्दछ।  शुक्रबार, फागुन २७, २०७८
यी ५ कारणले गर्दा 'नरोकिएको रेबिज' कारणहरुको प्रभावकारी सम्बोधन गर्न सके मात्र आगामी दिनहरुमा 'नरोकिएको रेबिज' रोगलाई रोक्न सकिने रोगमा परिणत गर्न सम्भब हुनेछ।  बिहीबार, फागुन १९, २०७८
बर्डफ्लूको उच्च जोखिम कसलाई? यी लक्षण देखिए बर्डफ्लू हुनसक्छ यदि लक्षण जटिलता तिर गए श्वास-प्रश्वासमा समस्या, र बर्डफ्लू निमोनिया देखिन सक्नेछ। समयमा नै उपचार नपाए/ढिला भए संक्रमितको मृत्यु समेत हुनसक्दछ। दश बर्डफ्लू संक्रमित मध्ये ६ जनासम्मको मृत्यु हुनसक्दछ। मंगलबार, फागुन ३, २०७८
ओमिक्रोन रुपमा 'स्क्रब टाइफस' देखिँदै! ज्वरो आउनु, घाँटी दुख्नु, खोकी लाग्नु भनेको कोरोना मात्र होइन। तसर्थ हाल देखिदै गरेको स्क्रब टाइफसको पनि समयमा नै पहिचान र उपचार गर्न सके रोग पूर्ण रुपमा निको हुनेछ। सोमबार, माघ २४, २०७८
कोभिड-१९ खोप सम्बन्धी ५ जिज्ञासा र उत्तर सामान्यतय लक्षणहरु हराएपछि लगाउन मिल्छ। तर २ हप्तापछि लगाउँदा सो समयसम्ममा संक्रमितहरु पूर्ण स्वास्थ हुने (लक्षण नदेखिने) र अरुलाई संक्रमण सार्ने सम्भावना पनि नहुने भएकोले सो समय तिर लगाउँदा राम्रो मानिन्छ। मंगलबार, माघ १८, २०७८
स्वरमा परिवर्तन? 'ओमिक्रोन भ्वाइस' पनि हुनसक्छ! 'ओमिक्रोन भ्वाइस' भन्नाले ओमिक्रोन संक्रमण भएपछि स्वरमा देखिने परिवर्तनलाई भन्न खोजेको हो। हाल धेरै संक्रमितहरुले घाँटी दुख्ने वा घाँटीमा केहि डल्लो चिज अड्केको जस्तो अनुभव गर्ने वा घाँटीमा असहज हुने र स्वर दबेको/धसेको वा परिवर्तन हुने अनुभव गरेका पाइन्छ। बुधबार, माघ १२, २०७८
यी ५ लक्षणहरु देखिए ओमिक्रोन! खोप लगाउनेहरुमा संक्रमण हुन् सक्ने भए पनि जटिल अवस्था आउने वा मृत्यु हुने जोखिमलाई घटाउने विभिन्न अध्ययन, अनुसन्धान र लेखकको अनुभवबाट देखिन्छ। बिहीबार, पुस २९, २०७८
ज्वरो बिनाको ओमिक्रोन? डेल्टाको लहरसम्म आइपुग्दा पनि यी तीन मुख्य लक्षणहरु निरन्तर देखिरहेका थिए। तर, ओमिक्रोन भेरियन्ट फैलिँदै जादा भने यी तीन क्लासिकल लक्षणहरु पछाडि पर्दै गएको विभिन्न अनुसन्धानहरु देखाएका छन्। सोमबार, पुस १२, २०७८
लामखुट्टेले कसलाई बढी टोक्दै छ? जापानमा गरिएको एक अनुसन्धानमा बियर प्रेमी (वा मापसे गर्ने) लाई लामखुट्टेले बढी टोक्ने गरेको नतिजा देखाएको थियो। यसर्थ मापसे गर्ने बानी छ भने विशेषत लामखुट्टे सक्रिय हुने सिजनमा टोकाईको उच्च जोखिममा पर्नु हुनेछ। सोमबार, कात्तिक २९, २०७८
काठमाडौंमा डेंगु फैलँदो! सतर्कता अपनाऔ! तथ्यांक हेर्दा कात्तिक-मंसिरतिर काठमाडौंमा डेंगु देखिने गर्दछ। लेखकले केही समय अगाडिदेखि काठमाडौंमा डेंगु फाट्टफुट्ट देखेको थियो। तर पछिल्लो समय लेखकको सम्पर्कमा आएका डेंगु संक्रमितले आफ्नो बासस्थानतिर डेंगु व्यापक फैलँदै गएको जानकारी दिएका थिए। बुधबार, कात्तिक १७, २०७८
कुकुरको छाउराले टोकेर रेबिज!  कुकुर ठुलो वा सानो होस्, टोकेको घाउ ठुलो वा सानो होस् अपरिचित कुकुरले अचानक टोकेमा खोप अनिवार्य लगाउनु पर्दछ। आवश्यक परे चिकित्सकको सल्लाह लिन पनि हिच्किचाउन/अल्छी गर्नु हुँदैन। शुक्रबार, कात्तिक १२, २०७८
कोरोनाको बढी जोखिम नयाँ नोटबाट? हालै बंगलादेशमा (बंगलादेशी नोटमा) गरेको एक अध्यनले पुरानो भन्दा नयाँ नोटमा कोरोनाको भाइरस बढी समय रहने/स्थिर हुने पुष्टि गरेको छ। आइतबार, असोज २४, २०७८
जीवनरक्षक 'रेबिज इम्युनोग्लोबुलिन' सुइ के हो? कस्तो अवस्थामा लगाइन्छ र कस्तोमा लगाउनु हुँदैन? सामान्यतय धेरै तथा गहिरो घाउहरु, हात, टाउको, घाँटी वा संवेदनशील अंगहरुमा टोके 'रेबिज इम्युनोग्लोबुलिन' सुइ तुरुन्त लगाउनु पर्दछ। मंगलबार, असोज १२, २०७८
कोभिड-१९ खोप लगाएपछि के नखाने/नगर्ने? खोप लगाएपछि के गर्ने/नगर्ने वा खाने/नखाने भन्ने जिज्ञासाहरु खोप प्रापकहरुमा रहने गरेका पाइन्छ।नेपालमा त झन् बिरामी हुँदा होस् वा औषधि लिँदा वा खोप लिएपछि यस्ता प्रश्न/जिज्ञासाहरु लगभग सबैमा रहने गरेको पाइन्छ। आइतबार, असोज ३, २०७८
ताजा समाचार सबै
निजी अस्पतालहरु मर्ज गर्ने प्रावधान लागू गर्न माग
निजी अस्पतालहरु मर्ज गर्ने प्रावधान लागू गर्न माग ६ घण्टा अगाडि
गगन परिकल्पनाको स्वास्थ्य प्रवर्द्धन केन्द्र, देशभरका स्थानीय तहका लागि नमुना बन्नसक्छ
गगन परिकल्पनाको स्वास्थ्य प्रवर्द्धन केन्द्र, देशभरका स्थानीय तहका लागि नमुना बन्नसक्छ ८ घण्टा अगाडि
मंकिपक्सको नयाँ भेरियन्टको नामकरण
मंकिपक्सको नयाँ भेरियन्टको नामकरण ९ घण्टा अगाडि
रूश्दीको भेन्टिलेटरमा उपचार जारी, एउटा आँखाको दृष्टि गुम्नसक्ने चिकित्सकको भनाइ
रूश्दीको भेन्टिलेटरमा उपचार जारी, एउटा आँखाको दृष्टि गुम्नसक्ने चिकित्सकको भनाइ ९ घण्टा अगाडि
२६३ जनामा कोरोना पुष्टि, २ जनाको मृत्यु 
२६३ जनामा कोरोना पुष्टि, २ जनाको मृत्यु  १३ घण्टा अगाडि
नेप्लीज सोसाइटी अफ कम्युनिटी मेडिसिनको तेस्रो राष्ट्रिय सम्मेलन सुरु
नेप्लीज सोसाइटी अफ कम्युनिटी मेडिसिनको तेस्रो राष्ट्रिय सम्मेलन सुरु १३ घण्टा अगाडि
चिकित्सक संघलाई चुनाव लाग्यो, डा धनबहादुर तोकिए प्रमुख निर्वाचन अधिकृत
चिकित्सक संघलाई चुनाव लाग्यो, डा धनबहादुर तोकिए प्रमुख निर्वाचन अधिकृत १३ घण्टा अगाडि
रघुगङ्गामा स्वास्थ्य चौकीको भवन निर्माण
रघुगङ्गामा स्वास्थ्य चौकीको भवन निर्माण १४ घण्टा अगाडि
पनौती नगरपालिकाले मोतीबिन्दुको उपचार निःशुल्क गर्ने
पनौती नगरपालिकाले मोतीबिन्दुको उपचार निःशुल्क गर्ने १७ घण्टा अगाडि
डायलाइसिस मेसिन आयो तर जडान भएन
डायलाइसिस मेसिन आयो तर जडान भएन १७ घण्टा अगाडि
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
मोटोपन घटाउने नयाँ तरिका: कम खाएर पनि अघाउने उपायआइतबार, साउन २२, २०७९
डा विशेष पौड्यालले अल्का अस्पताल छाडे शुक्रबार, साउन २७, २०७९
एसईईपछि स्वास्थ्यका के-के विषय पढ्न पाइन्छ? कति लाग्छ खर्च? मंगलबार, साउन २४, २०७९
बागमती प्रदेशमा ६२८ स्वास्थ्यकर्मीको अस्थायी दरबन्दी स्वीकृत बिहीबार, साउन २६, २०७९
यसकारण बालबालिकाको खानामा चिनी र नुन कम गरौं २३ घण्टा अगाडि
नवौं तहमा कार्यरत डा पन्त कारबाहीमा, स्वास्थ्य मन्त्रालयले गर्‍यो सेवाबाट बर्खास्त शुक्रबार, साउन २७, २०७९
सबै हेर्नुहोस
अन्तर्वार्ता सबै
'प्रदेश स्वास्थ्य मन्त्रालय अब अन्य मन्त्रालयसँग मर्ज हुँदैन' (अन्तर्वार्ता) रिता लम्साल
'वीर अस्पताललाई २५ सय शय्या क्षमतामा विस्तार गर्ने गुरुयोजना अनुसार काम अगाडि बढेको छ' [भिडियो वार्ता] रिता लम्साल
अन्तर्वार्ताः ‘आफ्नै परिवारका सदस्यबाट यौनजन्य हिंसामा परेकाहरु उपचारका लागि धेरै आउँछन्’  कमला गुरुङ
अन्तर्वार्ता: 'सरकारी स्वास्थ्य सेवालाई गुणस्तरीय र प्रभावकारी बनाउने योजना छ' कमला गुरुङ
कृषिमा विषादीको प्रयोगलाई घटाउन सकेनौं भने अर्को स्वास्थ्य समस्या निम्तन सक्छ: डा शरद वन्त कमला गुरुङ
स्वास्थ्यकर्मीको सुरक्षा सम्बन्धी कानुनले चिकित्सकलाई गल्ती गर्ने छुट दिएको छैनः डा लोचन कार्की (भिडियो वार्ता) रिता लम्साल
'लैङ्गिक हिंसा सम्बन्धी एकद्धार संकट व्यवस्थापन केन्द्रबाट सात प्रकारका सेवा लिन सकिन्छ' कमला गुरुङ
हैजासहित वर्षातको समयमा लाग्नसक्ने पानीजन्य रोगहरू के–के हुन्? कसरी बच्ने? [डा पुनसँग भिडियो वार्ता] रिता लम्साल
सबै हेर्नुहोस
विचार/विश्लेषण
नेपालमा औषधि बजारीकरण : एक आयाम
नेपालमा औषधि बजारीकरण : एक आयाम शुक्रबार, साउन २०, २०७९
आत्महत्या रोकथाम वा व्यवस्थापनका उपायहरु
आत्महत्या रोकथाम वा व्यवस्थापनका उपायहरु बुधबार, साउन १८, २०७९
धूम्रपान सेवनकर्ताहरुलाई मात्र हैन छेउछाउ बस्नेलाई पनि ज्यादै खतरनाक
धूम्रपान सेवनकर्ताहरुलाई मात्र हैन छेउछाउ बस्नेलाई पनि ज्यादै खतरनाक सोमबार, साउन १६, २०७९
जनताको मुख स्वास्थ्यमा सरकारको खेलवाड!
जनताको मुख स्वास्थ्यमा सरकारको खेलवाड! शुक्रबार, साउन १३, २०७९
स्वास्थ्य बीमाको दिगोपना र यसका सम्भावना
स्वास्थ्य बीमाको दिगोपना र यसका सम्भावना मंगलबार, साउन १०, २०७९
स्वास्थ्य बीमा भित्रको रहस्य: निरीह सरकार, निजीलाई चरम लुटको अवसर
स्वास्थ्य बीमा भित्रको रहस्य: निरीह सरकार, निजीलाई चरम लुटको अवसर सोमबार, साउन ९, २०७९
डाक्टर–प्रशासक एक चुनौती
डाक्टर–प्रशासक एक चुनौती आइतबार, साउन ८, २०७९
नेपालमा जनसंख्या नियन्त्रणका उपायहरु
नेपालमा जनसंख्या नियन्त्रणका उपायहरु सोमबार, असार २७, २०७९
सबै हेर्नुहोस
ब्लग सबै
छाला: भित्री रोगको ऐना दिलिप अधिकारी
हामीले के गुमायौं र अगाडि के छ? ‘नयाँ सामान्य’तर्फ डाक्टरहरूको यात्रा डा सन्देश रोय
किन दौडने? दौडबाट शारीरिक तन्दुरुस्ती र स्वास्थ्य लाभको ‘स्वर्णपदक’ डा जगन कार्की
चण्डीगढको तालिम: पेशागतदेखि व्यक्तिगत क्षमताको विकास डा अनिलविक्रम कार्की
नेपालकी सामनाले पाइन् यो वर्षको बेलायतको दी रोयल कलेज अफ सर्जन्स अफ एडिनबर्ग अवार्ड दीपकिरण खड्का
आत्महत्या नै समस्याको समाधान होइन क्रिश अर्याल
स्वास्थ्य बीमा: कसरी लिने सेवा सुविधा वशिष्ठ तिवारी 
स्नातकमा स्वास्थ्य सेवा व्यवस्थापन र खर्चिलो इन्टर्नसिप  सुरज पराजुली
सबै हेर्नुहोस