नेपाल मेडिकल काउन्सिलले सिपिडी कार्यक्रम लागू गर्न आवश्यक काम अगाडि बढाए पनि नेपालमा यो कार्यक्रम झन्डै १३ वर्षको प्रयासपछि सुरु भएको हो। सुरुका वर्षमा सिपिडीको विषय मेडिकल र डेन्टलमा छुट्टाछुट्टै रुपमा अगाडि बढेको थियो।
सिपिडी कार्यक्रमको अवधारणा सबैभन्दा पहिला नेपालमा डेन्टल क्षेत्रमा आएको हो। नेपाल डेन्टल एसोसिएसनले सन् २००६ सेप्टेम्बर १३ का दिन डेन्टिस्ट्रीमा सिपिडीको अवधारणा ल्याएको हो। एसोसिएसनका तत्कालिन अध्यक्ष डा सुशील कोइरालाले एसोसिएसनको सदस्यका लागि अनिवार्य सिपिडी तालिमको लागि एनडिए फेलोसिप ल्याउने प्रस्ताव गरेका थिए। तर उक्त प्रस्ताव लागू हुन समय लाग्यो।
सन् २००८ मा एसोसिएसनको कार्यसमितिले सिपिडी र एनडिए फेलोसिप एजेन्डा अगाडि बढायो। सन् २०११ मा भेदिक इन्स्टिच्युट अफ स्माइल एसथेटिक्स (भिजा) ले अमेरिकी पार्टनर बिग स्काई सेमिनारसँग मिलेर अमेकिन डेन्टल असोसिएनसन सिपिडी पोइन्ट दिन थाल्यो। नेपालमा नेपाली र विदेशी डेन्टिस्टलाई भेरिफाइबल सिपिडी प्वाइन्ट दिन थालिएको यो पहिलो पटक थियो।
यता मेडिकलतर्फ भने सन् २००७ मा निक साइमन्स इन्स्टिच्युटका निर्देशक डा मार्क जिमरम्यान चिकित्सहरुलाई दुर्गम ठाउँमा काम गर्न सहज होस् भनेर दूर शिक्षा र तालिमका लागि विभिन्न सामग्रीहरु बनाउनुपर्छ भन्ने सोचमा पुगे। यसको कार्यान्वयनका लागि ‘टेक्निकल एडभाइजरी गु्रप’को गठन पनि भयो। उक्त ग्रुपमा स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका पदाधिकारी, चिकित्साशास्त्र शिक्षण अध्ययन संस्थान, पाटन अस्पताल, विश्व स्वास्थ्य संगनठका मेडिकल शिक्षाविद् आदि संलग्न थिए। यसले दुर्गममा रहेका चिकित्सकलाई दूर शिक्षा दिने काम गर्न सफल भयो।
सन् २००९ मा निक साइमन्स इन्स्टिच्युटले अस्टे«लियामा आधारित विश्व सिएमई (कन्टिन्यु मेडिकल एजुकेसन)सँग काम गरेर नेपाल सिएमई नाम गरेको प्याकेज ल्यायो। समूहले चिकित्सामा यसको प्रभावकारिताबारे पाइलटिङ ग¥यो र सिएमईका लागि चिकित्सकहरु जस्तै शिक्षाविद् (आइओएम), एनएम, नेसोग, नेपास, जिप्यान र नेपाल मेडिकलसँग वकालत गर्यो।
मेडिकल र डेन्टल एकै ठाउँमा
सन् २०१२ मा भिजा र निक साइमन्स इन्स्टिच्युटले ‘बिल्डिङ अ कन्टिन्युविन्ड प्रोफेसनल डेभलपमेन्ट सिस्टम इन द हेल्थ सेक्टर अफ नेपाल’ शिर्षकमा कार्यशालाको आयोजना ग¥यो। डा सुशील कोइराला, डा मार्क जिम्मरम्यान, डा कट्रिना बटरवर्थ, डा बसन्त पन्त, डा शशी शर्मालगायतले उक्त समयमा सिपिडीका विषयमा बोलेका थिए।
उक्त कार्यशालामा केयुर गौतम, ज्योति भट्टराई, अरुणा उप्रेती, सोमनाथ अर्याल, सुरज माथेमा, अरुण मास्के, सुरेन्द्रमान श्रेष्ठ, किरण श्रेष्ठ, दामोदर गजुरेल, सरोज श्रेष्ठ, कट्रिना बटरवोर्थ, सुबोध अधिकारी, मनोहरलाल श्रेष्ठ, सिएल भुषाल, मोहन आर शाह, शेखर रिजाल, बसन्त पन्त, बाबु काजी श्रेष्ठ, निल पाण्डे, रमेशकान्त अधिकारी, आनन्द के शर्मा, विनोद आचार्य, अशोक बाँस्कोटा, विवेक बाँस्कोटा, रविन्द्रमान श्रेष्ठ, पंकजराज रेग्मी, ऋषिकुमार काफ्ले, मार्क जिमरम्यान, सुशील कोइराला र दामोदरकुमार श्रेष्ठको सक्रिय सहभागिता थियो। उनीहरुले नेपालमा सिपिडी कार्यक्रमलाई औपचारिक रुपमा सुरु गर्ने विषयमा छलफल गरेका थिए।
कार्यशालाले उक्त समयमा नेपाल मेडिकल काउन्सिल नेपालमा सिपिडीको आधिकारिक रुपमा नेतृत्व गर्न सक्षम रहेको, सिपिडी सिस्टमका लागि स्वयंसेवक चिकित्सकहरुको गठन, नेपाल मेडिकल काउन्सिलले सिपिडी बैठकका लागि स्थान दिने, निक साइमनले बैठक र प्रतिनिधि उपलब्ध गराउनेलगायतका निर्णय भएको थियो।
काउन्सिलको नेतृत्व
सन् २०१२ मार्च ६ मा होटल हिमालयमा भएको कार्यशालापछि नेपाल मेडिकल काउन्सिलले यो विषयमा नेतृत्व लियो। काउन्सिलको तत्कालीन कार्यसमितिले सिपिडी समिति गठनको स्वीकृति दियो। डा शशी शर्मा त्यसको नेतृत्कर्ता बनेका थिए। उनी त्यतिबेला नेपाल मेडिलक काउन्सिलको उपाध्यक्ष थिए। कमिटीले ठूलो मात्रामा स्वयंसेवक खटायो भने निक साइमन इन्स्टिच्युट र राष्ट्रिय स्वास्थ्य तालिम केन्द्रबाट पनि प्रतिनिधिहरु थिए। काउन्सिलबाट मान्यता पाएका चिकित्सकहरुलाई सिपिडीको आवश्यकताबारे जानकारी गराउने काम भयो। त्यसैगरी तालिम दिने कामहरु पनि भयो। तालिममा पेसागत मूल्यमान्यता, सञ्चार सिप, बेसिक लाइफ सपोर्ट, संक्रमण रोकथाम र रेसनल युज अफ ड्रग्सको बारेमा पनि प्रकाश पारिएको थियो। सन् २०१३ मा चिकित्सकहरुले सिपिडीबाट हरेक पाँचपाँच वर्षमा १०० अंक पाउने घोषणा गरियो।
नेपाल मेडिकल एसोसिएसनले सिपिडीको स्वंयसेवकको मान्यता दिन सुरु गरेको भने सन् २०१४ बाट हो।
नेपाल मेडिकल एसोसिएसनले आफ्नो शिक्षा कमिटी (डा रमेशकान्त अधिकारी, अञ्जनीकुमार झा, मुक्तिराम श्रेष्ठ र गणेश दंगाल) ले फस्र्ट नोभेम्बर २०१४ बाट ५ वर्षभन्दा बढीसम्म रहेका ४ सयभन्दा बढी मेडिकल सिपिडी क्रियाकलापलाई हेरेको थियो।
काउन्सिलमा प्रणाली विकास
काउन्सिलमा अध्यक्षका रुपमा डा धर्मकान्त बास्कोटा आएपछि यो कामले थप गति लिन सफल भयो। डा बास्कोटाको नेतृत्वमा नयाँ कार्यसमिति गठन ग¥यो। नयाँ समितिमा दुई डा अंकुर शाह र डा सुदीप आचार्य सदस्य थिए। तर त्यसमा पछि डा खुस्बु पिया, डा रमेशकान्त अधिकारी, डा सुशील कोइराला, डा शशी शर्मा, डा गणेश दंगाललाई कन्सल्टेन्टका रुपमा राखियो। समितिले तीव्र रुपमा काम अगाडि बढाउन सफल भयो। निक साइमन्स इन्स्टिच्युटले यसका लागि प्रशासनिक र वेबसाइट डिजाइनमा सहयोग गरेको थियो। यसरी सिपिडीको आधिकारिक प्रणालीको नै विकास हुन सफल भयो। सोहीअनुसार काउन्सिलले २ सय ७५ जनालाई सिपिडी प्रशिक्षक तालिम दिइसकेको छ।
काउन्सिलले सिपिडी कार्यक्रम देशभर सुरु गर्न लागिएको भन्दै जेठ १७ गते सार्वजनिक गरेको हो। सोहीअनुसार काउन्सिलले काम अगाडि बढाइरहेको छ।
यो पनि :
