काठमाडौं– भारतका विभिन्न प्रान्तहरुमा कोरोना संक्रमण बढ्न थालेपछि नेपालमा पनि जोखिम बढेको भन्दै सरकारले उच्च सतर्कता अपनाउँदै कोभिडको व्यवस्थापनमा जुट्न निर्देशन दिएको छ। मन्त्रालयले सातै वटा प्रदेश, संघीय तथा प्रादेशिक अस्पताल, स्वस्थ्य संस्थाहरु, सबै जिल्लास्थित स्वास्थ्य कार्यालय र सिमा नाकाका हेल्थ डेस्कहरुलाई उच्च सर्तकता अपनाउन निर्देशन दिएको हो।
मन्त्रालयले यी सबै निकायलाई कोभिड-१९ को व्यवस्थापनका लागि १० बुँदे निर्णय कार्यान्वयन गर्न पत्राचार गरिसकेको छ। भारतमा कोरोना संक्रमण बढेसँगै नेपाल फर्कनेको संख्या पनि बढेको भन्दै मन्त्रालयले भारतसँग सिमा जोडिएका क्षेत्रमा रहेका हेल्थ डेस्कहरुहरुलाई भारतबाट नेपाल प्रवेश गर्नेहरुको ज्वरो परीक्षण गर्न भनेको छ।
ज्वरो आएका यात्रुहरुको मलेरियाको र्या पिड डाइग्नोष्टि टेष्ट (आरडिटी) तथा सम्भव भएसम्म कोभिड–१९ को एन्टिजेन टेष्टको व्यवस्था मिलाउन पत्राचार गरिएको मन्त्रालयले जनाएको छ। यसरी परीक्षण गर्दा रिपोर्ट पोजेटिभ आएकाहरुको उपचार व्यवस्थापन स्वस्थ्य संस्था र अस्पतालसँग समन्वय गरी स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको मलेरिया तथा कोभिड–१९ को व्यवस्थापन सम्बन्धि निर्देशिकाहरु बमोजिम गर्न पनि निर्देशन दिएको छ।
स्वास्थ्य मन्त्रालयले एन्टिजेन परीक्षणमा पोजेटिभ आएकाहरुलाई स्थानीय निकाय, अस्पताल, स्वास्थ्यसंस्था तथा प्रयोगशालाहरुले आवश्यक सहयोग, समन्वय र सहकार्य गर्न पनि सबै निकायलाई निर्देशन दिएको छ। यस्तै क्वारेन्टिन आदेश, २०७७ बमोनिमको व्यवस्था लागु गर्न, सर्भिलेन्सलाई चुस्त बनाउ, केस इन्भेष्टिकेसन र कन्ट्याक ट्रेसिङलाई बढावा दिन, आवश्यक पिसिआर तथा एन्टिजेन टेष्टको सुनिश्चितता गर्न समेत निर्देशन दिएको छ।
स्वास्थ्य मन्त्रालयले सबै अस्पताल र स्वास्थ्य संस्थाहरु महामारी व्यवस्थापनका लागि आवश्यक तयारी अवस्थामा रहन समेत निर्देशन दिएको छ। यस्तै सबै पालिकाहरुलाई आफ्नो पालिकाहरुमा संक्रमणको उच्च खोजिम क्षेत्र पहिचान गरि समुदायस्तरमा कोभिड–१९ को एन्टिजेन परीक्षण प्रक्रिया सम्बन्धी प्रोटोकल अनुसार व्यवस्थापन गर्न समेत भनिएको छ।
यसैगरी, सबै निकायहरुले जनस्वास्थ्यको मापदण्डहरुको कडाइका साथ पालना गराउनका लागि आवश्यक पहल तथा प्रचारप्रसार गर्न पनि भनिएको छ।
मन्त्रालयले कोभिड-१९ को व्यवस्थापन सम्बन्धमा सबै प्रदेश निर्देशनालय, संघीय तथा प्रादेशिक अस्पताल, स्वास्थ्य संस्थाहरु, जिल्लास्थित स्वास्थ्य कार्यालय र सिमा नाकाका हेल्थ डेस्कमा १० बुँदे निर्णय सहितको पत्र पठाइसकेको छ।
यी हुन् १० बुँदे निर्णय
१. सबै प्रवेश बिन्दुका हेल्थ डेस्कहरुमा ज्वरो आएका यात्रुहरुको मलेरियाको र्यापिड डाइग्नोष्टिक टेस्ट तथा सम्भव भएसम्म कोभिड-१९ को एन्टिजिन टेस्टको व्यवस्था मिलाउनु हुन।
२. साथै टेस्ट रिपोर्ट पोजिटिभ आएकाहरुको उपचार व्यवस्थापन स्वास्थ्य संस्था वा अस्पतालसँग समन्वय गरी स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको मलेरिया तथा कोभिड-१९ को व्यवस्थापन सम्बन्धि निर्देशिकाहरु बमोजिम गर्नुहुन।
३. यस कार्यका लागि स्थानीय निकाय, अस्पताल, स्वास्थ्य संस्था तथा प्रयोगशालाहरुले आवश्यक सहयोग, समन्वय र सहकार्य गर्नुहुन।
४. क्वारेन्टाइन आदेश २०७७ बमोजिमका व्यवस्था लागू गर्नुहुन।
५. रोगको निगरानीलाई चुस्त बनाउनुहुन।
६. केस इन्भेस्टिगेसन र कन्ट्याक्ट ट्रेसिङलाई बढावा दिनुहुन।
७. आवश्यक पिसिआर तथा एन्टिजिन टेस्टको सुनिश्चितता गर्नुहुन।
८. सबै अस्पताल र स्वास्थ्य संस्थाहरु महामारी व्यवस्थापनका लागि आवश्यक तयारी अवस्थामा रहनुहुन।
९. आफ्नो पालिकाहरुमा संक्रमणको उच्च जोखिम क्षेत्र पहिचान गरि समुदायस्तरमा कोभिड-१९ को गरिने एन्टिजिन परीक्षण प्रक्रिया सम्बन्धी प्रोटोकल बमोजिम गर्नुहुन।
१०. सबै निकायहरुले जनस्वास्थ्यका मापदण्डहरु कडाइका साथ पालना गराउनका लागि आवश्यक पहल तथा प्रचारप्रसार गरिदिनुहुन।