काठमाडौं – सेप्टेम्बर ३० मा इन्टर्नशिप सकाएका चिकित्स जियाउल हक मुसलमानले दुई वर्षे अनिवार्य सरकारी बोन्डइङ्ग सुरु गर्न लामो समयसम्म ढिलाइ भएकोमा गुनासो पोखेका छन्। उनले जिम्मेवार निकायबीचको समन्वयहीनता र प्रशासनिक ढिलाइका कारण आफ्नो करियर प्रभावित भएको बताए।
उनी भन्छन् कि सुरुमा समुदायमा काम गर्न उत्साहित थिए, तर इन्टर्नशिप सकिएको ४० दिन नाघ्दा पनि स्वास्थ्य सेवा विभागबाट नियुक्ति पत्र पाएका छैनन्।
उनका अनुसार ढिलाइ तब सुरु भयो जब नेपाल मेडिकल काउन्सिलले उनको लाइसेन्स जारी गर्न करिब एक महिना लियो। ‘सिस्टम ह्याक भएपछि म्यानुअल प्रक्रियामा जान एक महिना लाग्यो, र मैले अन्ततः नोभेम्बर ५ मा लाइसेन्स पाएँ,’ उनले बताए।
आवश्यक कागजातहरू स्वास्थ्य सेवा विभागमा बुझाएपछि उनलाई केही दिनमा फर्कन भनियो, तर पछि थाहा पाए कि नयाँ नियुक्ति गर्न विभागमा प्रमुख पद रिक्त छ। ‘अब मन्त्रालयले प्रमुख नियुक्त गर्नु पर्नेछ, र त्यसको समय कहिले हुन्छ थाहा छैन,’ उनले बताए।
उनी चिन्तित छन् कि ढिलाइका कारण उनी एम.डी. कार्यक्रमको आवेदन समय पनि छुटाउन सक्छन्, जसले एक वर्ष गुम्ने जोखिम छ।
उनले जोड दिए कि बोन्डइङ्ग अवधि एमबीबीएस पूरा भएको मितिदेखि सुरु हुनुपर्छ र प्रशासनिक ढिलाइका कारण विद्यार्थीहरूले नोक्सानी भोग्नु नपर्ने बताए।
‘हाम्रो समय र करियरको मूल्य पनि छ,’ उनले भने, ‘सिस्टम ढिलाइका कारण अनिश्चितकालसम्म पर्खनु उचित हैन।' उनले यी सबै गुनासोहरू आफ्नो फेसबुक पेज मार्फत सार्वजनिक गरेका हुन्।
यस्तो छ उनको गुनासो :
सिस्टमप्रति अहिले निकै असन्तुष्टि र दुःख लागेको छ। मेरो इन्टर्नशिप सेप्टेम्बर ३० मा सकेको हो तर अझैसम्म मलाई “२ वर्षको अनिवार्य सरकारी बोंडिङ” कहिले सुरु हुन्छ भन्ने कुनै टुङ्गो छैन। सुरुमा सामुदायिक सेटिङमा काम गर्न पाउने उत्साहले भरिएको थिएँ, तर प्रक्रिया यति सुस्त छ कि ४० दिन बितिसक्दा पनि स्वास्थ्य सेवा विभागबाट नियुक्तिपत्र आएको छैन।
लाइसेन्स पनि ढिला भयो- नेपाल मेडिकल काउन्सिल (एनएमसी) ह्याक भएपछि “१ महिना” ढिलो गर्यो। त्यसपछि मात्र म्यानुअल प्रोसेसिङ सुरु गरे र म नोभेम्बर ५ मा गएर बल्ल लाइसेन्स लिन सकेँ। त्यसपछि सबै कागजात बिभागमा बुझाउँदा, ४–५ दिनमा आउनू भन्नुभयो। आज जब गएँ, भने—“विभागको प्रमुख नै छैन, स्वास्थ्य मन्त्रालयले नयाँ प्रमुख नियुक्त नगरेसम्म केही गर्न सकिँदैन।”
अब यो ढिलाइको जिम्मा कसले लिने? यो “१ महिनाको ढिलाइ” का कारण म भविष्यका M.D. आवेदनहरू छुटाउनेछु र एक पूरा वर्ष गुम्नेछ! विभागबाट पत्र आएपछि पनि प्रादेशिक स्वास्थ्य निर्देशनालयले मलाई अस्पतालमा पठाउन फेरि ३–४ हप्ता लगाउनेछ रे।
सबै कुरा यति अनिश्चित छन् कि अहिले मानसिक रूपमा पनि निकै तनाव महसुस भइरहेको छ। अहिले म घर फर्किँदै छु, आशा छ आगामी १–२ हप्ताभित्र विभागबाट फोन आउला।
तर मनमा एउटै प्रश्न बारम्बार उठ्छ- यदि यो बोंडिङ प्रक्रिया पहिले नै तय गरिएको कुरा हो भने, किन हाम्रो स्वास्थ्य ब्युरोक्रेसीले यसलाई समयमै र व्यवस्थित रूपमा अगाडि बढाउन सक्दैन?
के हाम्रो समय र करियरको कुनै मूल्य छैन त?
हाम्रो बोंडिङ अवधि त एमबीबीएस सकेको मितिबाटै गणना हुनुपर्छ, र प्रशासनिक ढिलाइका कारण भएको क्षतिको क्षतिपूर्ति पनि हामीले पाउनुपर्छ। किनभने उनीहरूको ढिलाइको भार हामीले बोक्नु पर्ने कुनै कारण छैन! (अँग्रेजीमा उनले उल्लेख गरेको गुनासोको नेपाली भावार्थ)
