शल्यक्रियाद्वारा मुटुमा रगतको आपूर्ति चालू राख्न वैकल्पिक बाटो बनाउने प्रक्रियालाई ‘कोरोनरी आर्टरी बाइपास सर्जरी’ भनिन्छ। एन्जियोप्लास्टीको प्रक्रियाबाट धमनीले रगत आपूर्ति जारी राख्ने सम्भावना नभएमा मुटुको बाइपास शल्यक्रिया गर्नुपर्ने हुन्छ।
साधारणतः अलि धेरै ठाउँमा धमनी बन्द भएमा वा धमनीका शाखाहरु छुट्टिने ठाउँमा तथा धमनीको लामो भागमा रोकावट भएमा कोरोनरी बाइपास शल्यक्रिया गर्नुपर्ने हुन्छ।
यस प्रक्रियाअन्तर्गत बिनाकुनै रोकावट मुटुमा रगतको प्रवाह होस् भनेर बन्द भएको धमनीको सट्टा अर्को वैकल्पिक बाटो बनाइन्छ। यसका लागि चाहिने नली बिरामीको शरीरबाट नै लिइन्छ। यस्तो सेवा सञ्चालन गर्न अब्बल जनशिक्त सहितको अप्रेसन थिएटर चाहिन्छ। मुटुलाई खोलेर गरिने यस्तो सर्जरीलाई ‘ओपन हार्ट सर्जरी’ पनि भन्ने गरिन्छ।
ओपन हार्ट सर्जरीमा के गरिन्छ ?
ओपन हार्ट सर्जरीका क्रममा मुटु र फोक्सोलाई पूर्ण रुपमा बन्द गराई ‘हर्ट लङ मेसिन’द्वारा मुटु र फोक्सोको काम गराउनुपर्ने हुन्छ । यस्ता हार्ट लङ मेसिन महँगो पर्ने हुँदा यो सेवा धेरै स्वास्थ्य संस्थामा विस्तार हुन ढिलाइ भएको हो । मुटु, फेक्सोसहित बिरामीको रक्तचाप, शरीरको तापक्रम लगायत विभिन्न काम उक्त उपकरणद्वारा गराई बिरामीको मुटुको शल्यक्रिया गरिन्छ।
- डा रत्नमणि गजुरेल
