महामारीको उदयले विगत केही वर्षयता डाक्टरहरूको जीवनको दिशा र दशा नै बदलिएको छ। पछिल्ला दुईतीन वर्षमा हामीले धेरै कुरा देख्यौं, हामीले संघर्षको सामना गर्यौं, कहिल्यै नसकिने कर्तव्यहरू, निद्रा नपर्ने रातहरू, मानसिक र शारीरिक स्वास्थ्य समस्याहरू, र कहिलेकाहीं हामी असहाय भएर पनि उभियौं।
तर, हामीले कहिल्यै हार मानेनौं। हामीले महामारीबाट पाठ लियौं, हामी अभयस्त हुन सिक्यौ, हामीले हाम्रो ढाँचा परिवर्तन गर्यौं र हाम्रा बिरामीहरूलाई सबै भन्दा राम्रो सम्भावित स्वास्थ्य उपचार प्रदान गर्ने काम सुनिश्चित गर्यौं। जसरी हामी अगाडि बढ्दैछौं, हामीले एउटा अपठयारो बाटोको सामना गर्नेछौं जुन हामीले अहिलेसम्म सामना गरेका मार्गहरू भन्दा नितान्त फरक देखिन्छ।
हामी बिस्तारै महामारीबाट अगाडि बढेका छौं। कम्तिमा हाम्रो आफ्नै दिमागमा। त्यसैले चीजहरू निश्चित रूपमा समान छैनन्। हामी 'नयाँ सामान्य' मा प्रवेश गर्दैछौं। हामीलाई थाहा छैन यसले भोलि के प्रदान गर्नेछ तर हामीलाई एउटा कुरा पक्का थाहा छ महामारीपछि स्वास्थ्य सेवा पहिलेको जस्तो हुनेछैन।
त्यसोभए के परिवर्तन भयोरु र के अपरिवर्तित रहन्छरु वरपर भइरहेका परिवर्तनहरूको बारेमा धेरै प्रश्न र चिन्ताहरू हुन सक्छन्। यस बारे आफ्नो ज्ञानले भयाए सम्म का अनुभव समेट्ने प्रयास गरेको छु।
बदलिंदै पाइलाहरू
अस्पतालमा बिरामीको चाप महामारीले ठूलो मात्रामा प्रभावित भएको थियो। प्रि कोभिड दिनको तुलनामा कोभिड समयमा औसत बिरामी लोडमा ४० प्रतिशतले कमी आएको थियो। यद्यपि, कोभिड प्रोटोकलमा सहजता र महामारीका केसहरूमा कमी आएपछि बिरामीहरू बिस्तारै अस्पताल तथा क्लिनिकहरूमा जान थालेका छन्।
परामर्शको मोडेल परिवर्तन
आजकल, बिरामी परामर्श अब परम्परागत परामर्श कोठामा सीमित छैन। महामारीले भर्चुअल परामर्शको लागि नयाँ च्यानलहरू खोल्यो जस्तैः भिडियो, टेलिफोन र सन्देश (एसएमएस, व्हाट्सएप, इत्यादि) तेस्रो पक्ष अनुप्रयोगहरूको साथ परामर्श। महामारीका दिनहरूमा, आमने-सामने सञ्चार तीव्र रूपमा घट्यो, भिडियो र टेलिफोनिक परामर्शको साथ।
यद्यपि, आमनेसामने परामर्शको साझेदारी लगभग समातेको छ। यसले देखाउँछ कि बिरामीहरू बिस्तारै अस्पताल सेटिङहरूमा डाक्टरहरू भेट्नको लागि आत्मविश्वास प्राप्त गर्दैछन्।
हाम्रो व्यवहारमा प्रभाव
महामारीले डाक्टरहरूको व्यवहारमा पनि केही परिवर्तनहरू देखायो। कोभिड सम्बन्धित प्रोटोकलहरू जस्तैः अभ्यासको क्रममा मास्क लगाउने र सेनिटाइजरको बारम्बार प्रयोग, महामारीको समयको तुलनामा आजकल चिकित्सा कर्मचारीहरूले कम अवलोकन गरेका छन्। यो पक्कै पनि चिन्ताको विषय हो कि महामारी र मानिसहरूमा यसको प्रभाव समाप्त हुन सकेको छैन।
अस्पतालको क्यान्टिनमा कफीको कपमा साथीहरूसँग भेटघाट गर्नु र क्लिनिकल केसहरू र प्रक्रियाहरूबारे छलफल गर्नु केही वर्षअघि धेरैजसो डाक्टरहरूको दिनचर्याको हिस्सा थियो। यद्यपि, महामारीले डाक्टरहरू बीचको सामाजिक जमघटहरू महामारी पछिदेखि कम बारम्बार भइरहेको छ।
हाम्रो अध्ययनमा प्रभाव
महामारीले मानिसहरूले कसरी सिक्ने भन्नेमा सबैभन्दा ठूलो प्रभाव पारेको छ। यसका अतिरिक्त, कक्षाकोठा केस छलफलहरू भर्चुअल केस छलफलहरूमा सिकाउने विकल्प को रूपमा राम्रो स्थानमा छन्। चिकित्सकहरूले महामारीको चरम समयमा अपनाएका भर्चुअल विकल्पहरूमा चिकित्सा शिक्षालाई निरन्तरता दिनको लागि सेटअप गरिएका सबै प्रकारका शारीरिक वा व्यक्तिगत शिक्षालाई प्राथमिकता दिन्छन्।
हाम्रो निर्धारित निर्णयहरूमा प्रभाव
डाक्टरहरूले महामारीको आगमनदेखि नै उनीहरूको प्रिस्क्रिप्शन अभ्यासमा परिवर्तन गरेका छन्। डाक्टरहरूले अब बिरामीहरूलाई सिफारिस गर्नुअघि औषधिको उपलब्धतालाई विचार गरिरहेका छन्।
डा सन्देश रोय नेपाल भारत मैत्री अस्पतालमा कार्यरत छन्।
(डा सन्देश रोयनेपाल भारत मैत्री अस्पतालमा कार्यरत छन्।)
