संक्रामक रोगहरु दक्षिणपूर्वी एसियाका राष्ट्रहरुमा बढी देखिन्छ। तर एक्जिमा, डण्डीफोर जस्ता नसर्ने रोगहरु नेपालसहित विश्वका अन्य राष्ट्रमा उस्तै देखिन्छ। लुतो, फंगल, भाइरल, ब्याक्टेरिल संक्रमण रोगहरु हुनुको मुख्य कारण सरसफाइको कमी हो। फंगल इन्फेक्सनहरु तराईमा बढी देखिन्छ।
मैले आफ्नो क्लिनिकल अभ्यासमा एउटा महत्वपूर्ण कुरा अनुभव गरें। जब कोरोना महामारीका कारण लकडाउन भयो, त्यसपछि लुतोको समस्या धेरै कम भयो। किनभने, लकडाउन हुँदा मान्छेको चहलपहल कम भयो। एकअर्काको सम्पर्कमा आएनन्। आ–आफ्नो घरमै बसे। र, सरसफाइमा ध्यान दिए। यसले पनि लुतोको समस्या धेरै नियन्त्रणमा आएको मैले पाएँ।
जसरी हुन्छ, व्यक्तिगत सरसफाइमा ध्यान दिनुपर्छ। फंगल इन्फेक्सन हुँदा धेरैले आफूखुसी औषधि प्रयोग गरेको देख्छु। धेरैले फार्मेसीमा गएर या साथीभाइसँग मेरो यो समस्या छ भनेर औषधि प्रयोग गर्छन्। बिना प्रेसक्रिप्सन आफूखुसी औषधि लगाउँदा ती फंगसहरुलाई सामान्य औषधिबाट निको नहुने भएको छ। उनीहरु झन् बलियो हुने र म्युटेसन भएर आउने देखिएको छ। फंगसहरुमा पनि अहिले औषधि प्रतिरोध बढी छ। नियमित औषधिले नछुने, हल्का निको हुने र फेरि बल्झिएर जाने, शरीरका सबै भागमा फैलिने, निको हुन लामो समय लाग्ने समस्या देखिएको छ। त्यसैले आफ्नो समस्यामा जथाभावी औषधि प्रयोग नगर्न सुझाव दिन्छु।
मैले हेर्ने बिरामीमध्ये अधिकांश चाया–पोतो, डण्डीफोरमा जथाभावी औषधि र क्रिम प्रयोग गरेर बिग्रिएर आएकाहरु हुन्छन्। कुनै पनि चाया–पोतो, डण्डीफोर आजको भोलि उपचार भएर जाने औषधि बनेको छैन। डाक्टरको सल्लाह बिना अन्धाधुन्ध चाया–पोतोको क्रिम नलगाउन म बारम्बार सुझाव दिन्छु।
छालाको हेरचाह निकै सजिलो र साधारण छ। यसलाई धेरै जटिल बनाउनै पर्दैन। एउटा नियमित रुटिन बनाउनुपर्छ। डण्डीफोर, चाया–पोतो आउनुमा वंशाणुगत कारण पनि छ। तर समयमै छालाको सही हेरचाह गरियो भने त्यसले विकराल रुप लिँदैन। छालामा प्रयोग गर्ने फेसवास र क्रिमहरु आफ्नो छालाको प्रकार र मौसमअनुसार छनोट गर्नुपर्छ। चिल्लो, सुख्खा छालाको लागि सोही अनुसारको फेसवास र क्रिम पाइन्छ।
बिहान फेसवासले मुख धुने, मोस्चराइजर लगाउने र सनस्क्रिम लगाउने। राति पनि मुख धुने र मोस्चराइजर क्रिम लगाउनुपर्छ। अधिकांशलाई यति मात्र गरेपनि पुग्छ। तर मात्र फेसवास कुन प्रयोग गर्ने, कुन मौसममा कस्तो मोस्चराइजर र सनस्क्रिम लगाउने भन्ने विषयमा सचेत रहनुपर्छ। र, केही समस्या हुने बित्तिकै छाला रोग विशेषज्ञसँग परामर्श लिने हो भने विकराल केही हुँदैन। आफूखुसी औषधि प्रयोग नगर्ने र सही विज्ञसँग मात्र उपचार गराउने हो भने छालासम्बन्धी समस्यालाई रोकथाम र न्यूनीकरण गर्न सकिन्छ।
(छाला रोग विशेषज्ञ प्राडा भट्टराईसँग गरिएको कुराकानीमा आधारित)
