बुर्तिबाङ- बागलुङको ढोरपाटन नगरपालिका–१ स्थित बुर्तिबाङ प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रलाई स्तरोन्नति गरी ५० शय्याको प्रदेशस्तरीय अस्पतालका रुपमा सञ्चालन गरिने भएको छ।
गण्डकी प्रदेश सरकारले चालु आर्थिक वर्षदेखि प्रदेशस्तरीय अस्पताल सञ्चालन गर्न थालेको हो। दूरदराजका नागरिकको स्वास्थ्य उपचारमा सहज पहुँच पु¥याउनका लागि प्रदेश सरकारले तदारुकता देखाएको छ।
बागलुङ बजारदेखि करिब सय किलोमिटर पश्चिममा रहेको बुर्तिबाङमा अहिलेसम्म सुविधायुक्त अस्पताल नहुँदा निसीखोला, तमानखोला र बडिगाड गाउँपालिका तथा ढोरपाटन नगरपालिकाका हजारौँ नागरिकले सास्ती खेप्नु परेको छ।
केही वर्षयता बुर्तिबाङ प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रबाट पनि विशेषज्ञ सेवा प्रदान हुँदै आए पनि जटिल किसिमको रोग लाग्दा पोखरा, काठमाडौँ धाउनुपर्ने अवस्था छ। बुर्तिबाङमा विसं २०६४ साउन १५ गते स्वास्थ्य मन्त्रालयले जिल्ला अस्पताल सञ्चालन गर्ने निर्णय गरे पनि हालसम्म कार्यान्यवन हुन सकेको थिएन।
प्रदेश सरकारको सिफारिसमा सङ्घीय सरकारले अघिल्लो वर्ष नै बुर्तिबाङ प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रलाई प्रदेशस्तरीय ५० शय्याको अस्पताल बनाउने निर्णय गरेको थियो। विसं २०८० फागुन ६ गते मन्त्रिपरिषद्को बैठकको निर्णय गरेपछि प्रदेशस्तरीय अस्पताल सञ्चालन हुने भएको हो।
झण्डै १६ वर्ष अगाडि स्वास्थ्य मन्त्रालयले जिल्ला अस्पताल बनाउने निर्णय गरी रु ३२ करोड लागतमा संरचना निर्माण गरे पनि हालसम्म प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रकै रुपमा सञ्चालन हुँदै आएको छ। प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रमा हाल २५ शय्याको सेवा भने प्रवाह भइरहेको छ।
बुर्तिबाङ प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रका प्रमुख डा नवीन्द्र ढकाल हाल सञ्चालनको भवनबाटै ५० शय्याको अस्पताल सञ्चालन गर्न सकिने बताउँछन्। सरकारले जनशक्ति र आवश्यक उपकरण थपे प्रदेशस्तरीय अस्पताल सञ्चालनमा कुनै समस्या नभएको उनको भनाइ छ।
पचास शय्याको अस्पतालमा एक सय ४८ कर्मचारीको आवश्यक पर्ने भन्दै हाल करिब ५० स्थायी र अस्थायी जनशक्ति रहेको उनको भनाइ छ। सरकारले अब थप सय जना कर्मचारी थपे सेवा प्रवाहमा समस्या नहुने ढकाल बताउँछन्।
हाल नगरपालिकाले करार सेवामा २२, स्वास्थ्य केन्द्र व्यवस्थापन समितिबाट सात र निकसाइमन इनिस्टिच्युड संस्थाबाट छ जना कर्मचारी कार्यरत रहेको प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रलाई प्रदेशस्तरीय अस्पतालका रुपमा सञ्चालन गर्न आठ विशेषज्ञ चिकित्सक, १४ मेडिकल अधिकृत, ४० स्टाफ नर्स, १२ कार्यालय सहयोगीसहित लेखा र प्रशासन शाखाका लागि कर्मचारी आवश्यक रहेको उनले बताए।
“प्रदेश सरकारले चाह्यो भने तत्कालै प्रदेशस्तरीय अस्पताल सञ्चालन गर्न सकिन्छ, संरचना पनि छ, आवश्यक संरचना थप्दै जान सकिन्छ, सरकारले आवश्यक जनशक्ति र उपकरण मात्रैको व्यवस्थापन गर्यो भने काम अगाडि बढ्न सक्छ”, डा ढकालले भने, “अहिले पनि हामीहरुले जसोतसो २५ शय्याको अस्पताल सञ्चालन गरेका छौँ, ५० शय्याको अस्पतालका लागि अब करिब सय जना जनशक्ति आवश्यक छ।”
प्रदेशसभा सदस्य दोर्णकुमार कुँवरले यस वर्ष जसरी पनि बुर्तिबाङमा ५० शय्याको अस्पताल सञ्चालनमा आउने बताए। धेरै वर्ष अगाडिदेखि नै यहाँ विशेषज्ञ स्वास्थ्य सेवा दिनका लागि जिल्ला अस्पताल बनाउनुपर्ने माग गरे पनि पूरा हुन नसकेको भन्दै अब प्रदेशस्तरीय सुविधा युक्त अस्पताल सञ्चालन हुनेमा समस्या नभएको कुँवर बताउँछन्।
अस्पताल सञ्चालनका लागि सामाजिक विकास तथा स्वास्थ्य मन्त्रालय गण्डकी प्रदेशले प्रक्रिया अगाडि बढाएको उनको भनाइ छ। आगामी वर्षदेखि उपचारका लागि हजारौँ रुपैयाँ खर्च गरेर टाढा जानुपर्ने बाध्यता हट्ने कुँवरले बताए।
सामाजिक विकास तथा स्वास्थ्य मन्त्रालय गण्डकी प्रदेशका प्रवक्ता सुरज गुरौले बुर्तिबाङ प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रलाई प्रदेशस्तरीय अस्पतालका रुपमा विकास गरी सञ्चालन गर्ने प्रक्रिया मन्त्रालयले अगाडि बढाएको बताए।
यसवर्ष बागलुङ बुर्तिबाङ प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र र गोरखाको आँप पीपल अस्पताललाई प्रदेशस्तरीय अस्पतालका रुपमा सञ्चालन गर्न सरकारले रु १२ करोड विनियोजन गरेको तथा अध्ययनका लागि समिति बनाएर काम थालेको उनको भनाइ छ। अहिलेसम्म प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र र कर्मचारी स्थानीय तह मातहत रहेको हुँदा व्यवस्थापनमा समस्या भएको गुरौले बताए।
उनले भने, “बुर्तिबाङ प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र र त्यहाँ काम गर्ने कर्मचारी स्थानीय तह मातहतमा छन्, अब कर्मचारी समायोजन गर्नुपर्ने छ, यसलाई मिलाउनका लागि समिति गठन भएको छ, व्यवस्थापन गर्न केही प्रक्रिया सुरु भएको हुँदा छिट्टै बुर्तिबाङ प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र प्रदेशस्तरीय अस्पतालका रुपमा सञ्चालनमा आउने छ।”
सो स्वास्थ्य केन्द्रमा वार्षिक करिब छ सय महिला प्रसूति हुने गरेका छन्। दैनिक तीन सय जनालाई बहिरङ्ग र ३० जनालाई आकस्मिक सेवा अस्पतालले दिँदै आएको छ। अस्पताल व्यवस्थापन समितिका अनुसार १४ रोपनी नौ आना जग्गामा तीन ब्लगसहित ४८ कोठाका भवन र एक आवासीय भवन छ। सो संरचना अस्पताल सञ्चालनका लागि पर्याप्त हो। पचास शय्याको अस्पताल सञ्चालन गर्न एक सय ५० जना जनशक्ति आवश्यक पर्ने गर्छ। रासस
