काठमाडौं- रोजगारीका लागि बेलायतमा नेपाली नर्ससहित स्वास्थ्यकर्मी लैजानको लागि सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर भएको छ। समझदारीअनुसार नेपालका स्वास्थ्य क्षेत्रका जनशक्तिले बेलायतमा रोजगारीका अवसर प्राप्त गर्नेछन्। रोजगारीका लागि बेलायत जाने श्रमिकले कुनै पनि शुल्क तिर्नुपर्ने छैन। उनीहरुले पाँच वर्षका लागि बेलायतमा काम गर्न पाउनेछन्।
बेलायतले पहिलो चरणमा १०० देखि २०० जना नर्स लैजाने सम्झौता भएको छ। उनीहरुले नेपाल र बेलायतमा आवश्यक परीक्षा दिनुपर्ने मन्त्रालयले जनाएको छ। उनीहरुको तलब बेलायती स्वास्थ्यकर्मी सरह हुने भएको छ।
स्वास्थ्यकर्मीको छनौट र पदस्थापना नेपालको वैदेशिक रोजगार विभाग तथा बेलायतको डिपार्टमेन्ट अफ हेल्थ एण्ड सोसियल केयर वा तोकिएको निकायको प्रत्यक्ष संलग्नतामा सरकारी (गभर्मेन्ट टु गभर्मेन्ट) प्रक्रिया बमोजिम हुनेछ। समझदारीसँग सम्बन्धित विभिन्न १२ जिज्ञासा र जवाफ यहाँ प्रस्तुत गरिएको छ।
१.नेपाल र बेलायतबीच भएको समझदारीको अर्थ के हो? यो प्रक्रिया कसले व्यवस्थापन गर्दैछ? आवेदन प्रक्रिया कहिले सुरु हुन्छ?
नेपाल सरकार र युके सरकारबीच राष्ट्रिय स्वास्थ्य सेवामा स्वास्थ्यकर्मीको भर्नासम्बन्धी द्विपक्षीय सम्झौतामा हस्ताक्षर भएको छ। यसले बेलायतको स्वास्थ्य क्षेत्रमा नेपाली स्वास्थ्यकर्मीहरूलाई काम गर्ने आधार प्रदान गर्छ।
भर्ना प्रक्रिया सञ्चालन गर्न वैदेशिक रोजगार विभाग नेपालले स्वास्थ्य तथा सामाजिक हेरचाह विभाग युकेसँग समन्यव गर्नेछ। दुवै सरकारले भर्ना प्रक्रिया व्यवस्थापन गर्न कार्यान्वयन प्रोटोकल बनाउनेछन्।
भर्ना प्रक्रिया, आवेदन प्रक्रियाको लागि प्रारम्भ मिति, साथै अन्य सम्बन्धित विवरणहरू/जानकारी श्रम रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयको वेभसाइट (www.moless.gov.np/en/page/ukhealth-care) मा पोस्ट गरिनेछ।
२.नेपाली स्वास्थ्यकर्मीले कसरी आवेदन दिन सक्छन्?
(DOFE) को अनलाइन प्लेटफर्म मार्फत् योग्यता र मापदण्ड पूरा भएका आवेदकहरूले सबै आवश्यक कागजातहरू विदेश विभागमा पेश गर्नुपर्ने हुन्छ। थप विवरणहरूको लागि नेपाल सरकारको वेवसाइट हेर्न सकिने छ।
३. भर्ना प्रक्रियामा कुनै तेस्रो पक्षको संलग्नता छ?
छैन,भर्ना प्रक्रियामा कुनै तेस्रो पक्षको संलग्नता छैन। सबै इच्छुक उम्मेदवारहरूलाई वेवसाइटको निर्देशन अनुसार सम्बन्धित सरकारी एजेन्सीहरूसँग मात्र सम्पर्कमा रहन अनुरोध गर्दछौं।
४.यो अवसर महिला उम्मेदवारहरूको लागि मात्र हो?
योग्यता मापदण्ड पूरा भएका जसले पनि आवेदन दिन सक्छ। सबै योग्य उम्मेदवारहरूका लागि समान अवसर सुनिश्चित गरिनेछ।
५. युकेमा स्वास्थ्य सेवा पेशेवरको रूपमा आवेदन गर्न आवश्यक योग्यता मापदण्डहरू केके हुन्?
नेपाल र बेलायतबीच भएको सम्झौताले योग्यता र मापदण्डसहित स्वास्थ्य क्षेत्रको पेशागत क्षेत्रहरूका विभिन्न विषयमा कार्यान्वयन प्रोटोकल बनाउने आधार प्रदान गर्दछ। तर अहिले दुवै सरकार नर्सिङ श्रेणीमा मात्र कार्यान्वयन प्रोटोकल तयार गर्न काम गर्दैछ।
नेपाली नर्सिङ स्टाफ पठाउनको लागि कार्यान्वयन प्रोटोकलमा निम्न योग्यता मापदण्डहरू आवश्यक पर्छ।
-२० देखि ४५ वर्ष उमेरका नेपाली नागरिक र वैध नेपाली राहदानी धारण गरेको।
-निम्न शैक्षिक योग्यताहरू मध्ये एउटा पूरा गरेको: स्टाफ नर्स, नर्सिङमा स्नातक डिग्री [स्नातक
नर्सिङमा विज्ञान (B.Sc) वा नर्सिङको स्नातक (B.N)], वा नेपाल सरकारद्वारा मान्यता प्राप्त संस्थाबाट नर्सिङमा मास्टर डिग्री।
- नेपाल नर्सिङ काउन्सिलबाट लाइसेन्स प्राप्त भएको र नेपालमा दर्ता भएको अस्पतालमा कम्तिमा २ वर्षको अनुभव भएको।
-अंग्रेजी भाषा परीक्षण आइएल्टियस र ओइटी मार्फत:
-आइएल्टियस को लागि, उम्मेद्वारहरूले ७ स्कोर ल्याउनु पर्छ, लेखनबाहेक अन्य विधामा ६.५ को स्कोर ल्याउनुपर्छ।
-ओइटीको लागि उम्मेदवारहरूले पढ्ने, लेखन र सुन्ने विधाहरूमा कम्तिमा ‘बि’ ग्रेड, र लेखनमा ग्रेड ‘सि प्लस’ल्याउनु पर्छ।
- अनलाइन वा व्यक्तिगत रूपमा अन्तर्वार्ता पास गरेपछि युकेमा जागिरको प्रस्ताव आउनेछ।
-नर्सिङ र मिडवाइफरी काउन्सिलसँग समेत आवेदन गरिएको छ।
-आवश्यक चिकित्सा जाँचहरू पुरा गर्नुपर्ने छ।
-नर्सिङ र मिडवाइफरी काउन्सिल (NMC/UK) को कम्प्युटरमा आधारित परीक्षण (CBT) निवेदन प्रक्रिया नेपालमा सञ्चालन गरिने छ।
थप विवरणहरू आवेदन प्रक्रिया सुरु भएपछि वेबसाइटमा उपलब्ध हुनेछन्।
६. नेपालमा मान्यता प्राप्त नर्सिङ योग्यताहरू बेलायतमा पनि मान्यता प्राप्त छन्?
नर्सको रूपमा दर्ता गर्न अनुमति दिने नेपाल सरकारको मान्यता प्राप्त संस्थाबाट नर्सिङ योग्यताहरू जस्तै स्टाफ नर्स, नर्सिङमा स्नातक डिग्री (बीएससी वा बीएन), वा मास्टर डिग्रीमा नेपालमा नर्सको रूपमा दर्ता भएका योग्यताहरू बेलायतमा पनि मान्यता प्राप्त छन्।
आवेदकहरूले नेपाल र बेलायतमा योग्यता परीक्षणहरूको सेट पास गर्नुपर्छ।
७.के विदेशमा प्राप्त नर्सिङ योग्यताहरू मान्यता प्राप्त छन् र सम्भावित नर्सहरूलाई बेलायतमा काम गर्न सक्षम बनाउँछन्?
हो, नर्सिङ योग्यताहरू जस्तै स्टाफ नर्स, नर्सिङमा स्नातक डिग्री (बीएससी वा बीएन), वा मास्टर्स डिग्री
यदि योग्यताले नर्सको रूपमा दर्ता गर्न अनुमति दिन्छ भने विदेशी मान्यता प्राप्त संस्थाबाट नर्सिङलाई मान्यता दिइन्छ। आवेदकहरूले नेपाल र बेलायतमा लिइएको योग्यता परीक्षाको सेट उत्तीर्ण गर्नुपर्छ।
८. किन विदेशमा प्राप्त नर्सिङ अनुभवहरू बेलायतमा प्रस्तावको लागि विचार गरिँदैन?
नेपाली नर्सहरूले नेपाल नर्सिङ काउन्सिलबाट लाइसेन्स लिनुपर्ने हुन्छ। यो भर्ना अवसरको लागि आवेदन दिन योग्य हुनुअघि कम्तिमा दुई वर्ष नेपालमा काम गरिसकेको हुनुपर्छ। देश तथा बाहिर पेशागत नर्ससँग दुई वा सोभन्दा बढी वर्ष बाहिर काम गरेको अनुभव भए पनि यो सर्त लागू हुन्छ।
भर्नाका लागि नेपालबाट आवेदन दिनुपर्नेछ।
९.आवेदन प्रक्रियाको लागि कति शुल्क तिर्नुपर्छ?
नर्सहरूले प्रक्रियाको लागि भर्ना शुल्क र मुख्य लागतहरू बिना यूके जान सक्छन्। आवेदकहरुले वैदेशिक रोजगार बोर्डलाई करिब १५ सय देखि २५ सयसम्म र फर्किने टिकट बाहेक केहीमा पनि आफैले खर्च गर्नु पर्दैन। आइएलटियस र ओइटीको खर्च देखी मेडिकल टेस्टसम्मका अन्य थुप्रै खर्चहरू युके सरकार द्वारा तोकिएको संस्थाले गर्छ।
१०.आवेदन प्रक्रिया के हो?
-अनलाइन आवेदन: योग्यता मापदण्ड र सर्तहरू पूरा भएका आवेदकले DoFE द्वारा निर्धारित एक व्यक्तिगत प्रोफाइल सिर्जना गर्दछ। वेबपेजमा निर्देशन दिए अनुसार आवेदकहरूले सबै आवश्यक कागजातहरू अनलाइनमा पेश गर्नुपर्छ। अनलाइन प्लेटफर्म आवेदन प्रक्रिया सुरु भएपछि मात्र उपलब्ध हुनेछ।
-प्रारम्भिक सूची: सबै योग्य उम्मेद्वारहरूको प्रारम्भिक सूची DHSC को तोकिएको संस्था द्वारा समीक्षा गरिनेछ। तोकिएको संस्थालाई प्रारम्भिक सूचीमा सूचीबद्ध कुनै पनि आवेदकलाई स्वीकार गर्ने वा अस्वीकार गर्ने अधिकार रहन्छ।
-कागजात प्रमाणिकरण: DHSC को तोकिएको संस्था द्वारा सर्टलिस्ट गरिएको आवेदकहरूलाई DOFE ले
सुचित गर्नेछ। कागजात प्रमाणीकरणको लागि सर्टलिस्ट गरिएका आवेदकहरू निश्चित मितिमा तोकिएको स्थानमा उपस्थित हुनुपर्छ। अवैध र नक्कली कागजात पेश गर्ने आवेदकहरू स्वतः अयोग्य ठहरिनेछ।
-स्क्रिनिङ, अन्तर्वार्ता र छनोटका लागि अन्तिम सूची: DHSC को तोकिएको निकायले स्क्रीनिङ अन्तर्वार्ता र छनोटका लागि अन्तिम सूचीको जिम्मेवारी लिने छ।
-सशर्त रोजगार प्रस्ताव र मानक रोजगार सम्झौता: चयन गरिएका उम्मेद्वारहरूको लागि सशर्त रोजगार प्रस्तावबारे DHSCको तोकिएको संस्थाले, DoFEलाई जानकारी दिनेछ। सशर्त जागिर प्रस्ताव गरेको उम्मेदवारले DHSC नामित संस्थाको समर्थनमा मानक रोजगार सम्झौता (SEC) मा हस्ताक्षर गर्नुपर्छ।
-वैदेशिक रोजगार अनुमति (FEP): युके प्रवेश गर्न भिसा प्राप्त गरेका आवेदकहरूले नेपालमा वैदेशिक रोजगार अनुमति, आवश्यक कागजातहरू (जस्तै SEC को प्रतिलिपि, विदेशी कर्मचारी कल्याण कोषलाई गरेको भुक्तानीको प्रमाण, चिकित्सा परीक्षणको प्रमाणपत्र, पूर्व प्रयाप्त अभिमुखीकरण सफलतापूर्वक पूरा भएको प्रमाणपत्र, र आवश्यक बीमाका कागजहरू) सहित आवेदन दिनुपर्छ। वैदेशिक रोजगार अनुमतिको आवेदन भर्नुअघि निवेदकले DHSC को तोकिएको निकायका सबै आवश्यकताहरू पूरा गर्ने कम्प्युटरमा आधारित परीक्षा सहित अनलाइनबाटै दिनुपर्छ।
११.युकेमा नर्सिङ र मिडवाइफरी काउन्सिल (NMC) मा नर्सको रूपमा दर्ताको प्रक्रिया के हो?
युके पुगेको तिन महिना भित्र, स्वास्थ्य सेवा सहायकलाई उसको व्यावहारिक उद्देश्य संरचित क्लिनिकल परीक्षा (OSCE) पूरा गर्ने अवसर दिइनेछ। स्वास्थ्य सेवा सहायकले आठ महिना भित्र OSCE पास गर्नुपर्छ।
तिनीहरूले परीक्षा पास गर्न तिन पटक मौका पाउनेछन्। यो युके भिसाको शर्त हो। पास गर्न असफल हुनेको
भिसा खारेज हुनेछ, र स्वास्थ्य सेवा सहायक फिर्ता गर्नुपर्नेछ र आफ्नै खर्चमा नेपाल फिर्ता हुनुपर्नेछ।
OSCE पास गरेपछि, स्वास्थ्य सेवा नर्सलाई नर्सिङ र मिडवाइफरीसँग दर्ता पूरा गर्न मद्दत गरिनेछ।
१२. आवेदन दिन कहिले सुरु हुन्छ?
यसको लागि नियमित रूपमा वेबसाइट (moless.gov.np/en/page/uk-health-care) मा अपडेट रहनुपर्छ।
मितिहरूको लागि राष्ट्रिय दैनिकहरू र रेडियो मार्फत सार्वजनिक सूचनाहरू र घोषणाहरूमा ध्यान दिनुपर्छ।
