काठमाडौं- शरीरले एकैपटक धेरै तनाव अनुभव गर्दा स्वास्थ्य समस्याहरू हुन सक्छ।थकित महसुस हुनु, कम ऊर्जा हुनु, र निद्रा नपर्नु तनावका दीर्घकालीन प्रभावहरू हुन्। यस लेखले ढाड दुखाइ के हो, यसको लक्षणहरू, तनावले ढाडको दुखाईलाई कसरी असर गर्छ रढाड दुखाइ कम गर्न केही सुझावहरू दिन्छ।
ढाड दुखाइ एक सामान्य चिकित्सा समस्या हो। ढाड दुखाइको तीव्रता एक सुस्त दुखाइ देखि तीव्र ऐंठनसम्म हुन सक्छ।
ढाड दुखाइ दुई प्रकारका हुन्छन्:
तीव्र: यो ढाड दुखाइ केहि दिन देखि केहि हप्ता पछि समाधान हुन्छ। यो दुखाईमा सामान्यतया आराम र हेरचाहपछि नियमित गतिविधिहरूमा फर्कन सकिन्छ।
जटिल: यो ढाड दुखाइ १२ हप्ता भन्दा बढीको हुन्छ। यो दुखाईमा उपचार पश्चात पनि लक्षणहरू रहन्छन्।
०००
सामान्यतया, तनाव-सम्बन्धित ढाड दुखाइ दुई ठाउँमा हुन्छ,लो ब्याक पेन रमिड-ब्याक पेन। दुबै प्रकारको दुखाइले तपाईंको मुद्रा शरीरको चाललाई असर गर्न सक्छ। समय बित्दै जाँदा, ढाड दुखाइले कम्मर, घाँटी, घुँडा र खुट्टामा असर पार्न सक्छ। ढाडको तल्लो भागको दुखाइ(लो ब्याक पेन) - यो दुखाईमा पेट र पुच्छरको हड्डी बीचको मांसपेशीहरू समावेश हुन्छ। सामान्यतया, मानिस तनावमा हुँदा शारीरिक रूपमा सक्रिय हुने र बस्ने सम्भावना कम हुन्छ। लामो समयसम्म बसेर काम गर्नेहरुलाई तल्लो मांसपेशीहरूमा तनाव र मेरुदण्डमा दबाब पर्न सक्छ।
ढाडको बीचमा दुखाइ (मिड ब्याक पेन) - योदुखाईमाकाँध र छाती बीचको मांसपेशीहरू समावेश हुन्छ। कुनै पनि मानिसले जति धेरै तनाव अनुभव गर्छ, त्यति नै सास फेर्ने तरिका परिवर्तन हुन्छन्। यो दुखाईमा सास फेर्न समेत गार्हो हुन्छ।
०००
ढाड दुखाइको गम्भीरता व्यक्तिपिच्छे फरक हुन सक्छ। सबैसँग फरक दुखाइको संवेदनशीलता हुन्छ। यद्यपि, ढाड दुख्ने सामान्य लक्षणहरू छन्। केही उदाहरणहरू:
- सामान्यतया ढाडमा दुखाइ, कठोरता, दबाब वापीडा महसुस हुने
- सामान्य रूपमा हिड्न वा नियमित गतिविधिहरू गर्न असहजहुने
- कहिलेकाहीँ कुनै कारण बिना ढाडमा अचानक, तेज दुखाइ महसुस हुने
- सुत्न समस्या हुने
- ढाडलाई यताउता फर्काउदा, झुक्दाढाडमा दुखाइ महसुस हुने
- आराम गर्दा काँधहरुको बीचमा दुखाइ महसुस हुने
ढाड दुखाइमा तनावको प्रभाव
जब तपाईं तनावमा हुनुहुन्छ, शरीरले तनाव प्रतिक्रिया सक्रिय गर्दछ। तनाव शारीरिक या मनोवैज्ञानिक जस्तो पनि हुन सक्छ।
लडाई प्रतिक्रिया
हाम्रो शरीरले यी तनावहरूलाई हाम्रो सुरक्षा र कल्याणको लागि खतराको रूपमा व्याख्या गर्दछ। यसलाई "लडाई (फाइट)" प्रतिक्रियाको रूपमा पनि चिनिन्छ। तपाईंको शरीरले हानिबाट आफूलाई जोगाउन प्रतिक्रियाहरूको श्रृंखला सुरु गर्नेछ।
तनाव प्रतिक्रियाको समयमा, तपाईंको रक्तचाप, मुटुको चाल, र श्वासप्रश्वासको गति बढाउन नोरेपाइनफ्राइन, एपिनेफ्रिन र कोर्टिसोल जस्ता हार्मोनहरू निस्किन्छन्। बढी पसिना बग्न थाल्छ।
तपाईंले याद गर्नुभएको छ भने जब तपाईं तनाव महसुस गर्दै हुनुहुन्छ, तपाईंको मांसपेशिहरु कडा हुन्छन्। किनभने तपाईंको शरीरले खतरा महसुस गर्छ र तुरुन्तै कदम चाल्न तयार हुन्छ। त्यसपछि जब तपाईं शान्त अवस्थामा प्रवेश गर्नुहुन्छ, तपाईंको मांसपेशीहरू आराम गर्छन्।तनाव प्रतिक्रियाको सक्रियताले कोर्टिसोलको बारम्बार वृद्धि निम्त्याउँछ। शरीर इन्सुलिन-प्रतिरोधी मधुमेहमा संलग्न संयन्त्र जस्तै कोर्टिसोलको लागि असंवेदनशील हुन्छ।
तनावले स्नायु प्रणालीलाई असर गर्छ
जटिल तनावले स्नायु प्रणालीलाई ओभरड्राइभमा पनि राख्न सक्छ। स्नायु प्रणालीमा अरबौं न्यूरोन्सहरू हुन्छन् जुन जसले रासायनिक संकेतहरू र विद्युतीय संकेतहरू प्रयोग गरेर मस्तिष्क र तपाईंको शरीरको बाँकी भागहरू बीच जानकारी पठाउँछन्। न्युरोन्सले मांसपेशी नियन्त्रण गर्छन्।
अत्यधिक उत्तेजित न्यूरोन्सले मांसपेशी दुखाइ, लामो समयसम्म मांसपेशी तनावर ऐंठन निम्त्याउन सक्छ। अन्त्यमा, स्नायु प्रणालीमा तनावको प्रभाव पनि दुखाइलाई नियन्त्रण गर्ने क्षमतामा कमीसँग सम्बन्धित देखाइएको छ।
तनाव-सम्बन्धित ढाड दुखाइ रोक्न सुझावहरू
हाम्रो मानसिक र शारीरिक स्वास्थ्यको ख्याल राख्नु महत्त्वपूर्ण छ किनभने हाम्रो दिमाग र शरीरले सँगै काम गर्दछ। यद्यपि यो तनावबाट बच्न सम्भव छैन। आफ्नो स्वास्थ्य सुधार गर्न र तनाव-सम्बन्धित ढाड दुखाइलाई रोक्नको लागि निम्नकाम हरु गर्न सकिन्छ।
नियमित रूपमा व्यायाम गर्ने: आफ्नो दैनिक दिनचर्यामा शारीरिक गतिविधि समावेश गर्नाले मांसपेशी स्वस्थ र बलियो राख्न मद्दत गर्न सक्छ। केहि विशेष व्यायामहरू छन् जसले ढाड दुखाइ रोक्नको लागि कोर र तल्लो ढाडलाई बलियो बनाउन मद्दत गर्न सक्छ। नयाँ व्यायाम सुरु गर्नु अघि चिकित्सक संग परामर्श गर्नुपर्छ।
काम गर्दैदिनमा आराम पनि गर्ने: दिनभर बसेर गर्ने काम छ भने ढाडतन्काउनको लागि नियमित ब्रेक तालिका बनाउनुपर्छ। पछाडिको मांसपेशी दुखाई कम गर्न हिड्ने गर्नु। त्यस्तै कामको बिचमा ठाउँ परिवर्तन गर्ने र बेलाबेला उभिनेटाइमर सेट गर्नुपर्छ।
सन्तुलित आहार खाने: तनावसँग लड्नको लागिपौष्टिक खानाहरू खानुपर्छ। बोसो र चिनीरहित खानेकुराहरू खानुहोस्, किनकि यसले तपाईंको रगतमा चिनीको मात्रा बढ्न सक्छ र तपाईंलाई थप तनाव महसुस गराउन सक्छ।
ध्यानगर्ने: तनाव कम गर्न ध्यान गर्नुपर्छ। ध्यान गर्ने विभिन्न तरिकाहरू छन्। एउटा तरिका भनेको गरिरहेको चिजलाई रोक्नु हो त्यस्तै देखिरहेको, सुनिरहेको, छोइरहेको चिजलाई रोकेर आफ्ना इन्द्रियहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्न एक मिनेट लिने गर्नुपर्छ।
