वैवाहिक जीवनमा प्रजनन क्षमताले निकै महत्व राख्छ। लामो समयसम्म दम्पत्तीबाट कुनै सन्तान उत्पादन हुन सकेन भने जीवन निरश र खल्लो भई यसले दाम्पत्त जीवनमा नै नकरात्मक प्रभाव पार्न सक्छ। पछिल्लो समयमा जनसंख्याको ठूलै हिस्सा बाझोपनको शिकार भएको पाइन्छ। तसर्थ, स्वस्थ सन्तान उत्पादनका लागि दुबै पुरुष र महिला प्रजननका हिसाबले स्वस्थ हुनुपर्छ। तर, त्यसको लागि उनीहरु उर्वर हुनु आवश्यक छ। यस्तो उर्वरता उनीहरुको खानपिन र जीवन शैलीमा पनि भर पर्छ।
स्वस्थ वीर्यको उत्पादनका लागि पुरुषमा राम्रो पोषणको आवश्यकता पर्ने विज्ञहरुले जोड दिँदै आएका छन्। उनीहरुका अनुसार अहिले विश्वमा हरेक पाँच जनामध्ये एक जनामा आवश्यकता भन्दा न्यून वीर्य भएको पाइन्छ। त्यस्तै, विश्वमा हरेक ६ जना मध्ये एउटा जोडि बाझोपनको शिकार भएका छन्। न्यून वीर्य वा कम गुणस्तरका कारण २० प्रतिशतमा यस्तो समस्या देखिएको हो।
कमजोर पोषण, धूमपान, वातावरणीय प्रदुषण, रसायनयुक्त खाद्यन्न, औषधिको साइड इफेक्ट, इत्यादिका कारण पुरुषमा वीर्य उत्पादन क्षमतामा क्रमिक रुपमा ह्रास आएको बताइन्छ। विज्ञहरुका अनुसार दैनिक उपभोगमा प्रयोग हुने दालदेखि फलफूलको नियमित सेवनले पुरुषको वीर्य उत्पादनमा बृद्धि हुन्छ।
ओखरः ओखरमा एक प्रकारको वाक्लो एसिड हुन्छ, जसले पुरुषको वीर्य उत्पदन क्षमतामा अत्यधिक वृद्धि गरिदिन्छ। अमेरिकाको प्रजनन स्वास्थ्य सम्बन्धी एक अध्ययन अनुसार दैनिक २ दशमल ५ औंस अथवा ७५ ग्राम ओखर खाएमा वीर्यको आकार र गतिमा वृद्धि हुन्छ।
गोलभेडाः गोलभेडामा लाइकोपेन (गोलभेडालाई रातो बनाउने तत्व) हुन्छ जसको उपभोगले पुरुषको यौन शक्तिलाई सशक्त बनाउछ। पकाएको गोलभेडामा प्राप्त हुने लाइकोपेन र पुरुष उर्वरताबीच धेरै सम्बन्ध रहेका यस अगाडि गरिएका विभिन्न अध्ययनहरुले पुष्टि गरिसकेका छन्। गोलभेडा खाँदा वीर्यको गति, क्षमता र समग्र बनौटमा नै सुधार आउने विभिन्न विज्ञरु बताउछन्।
फर्सिको वियाँः फर्सिको वियाँमा वीर्य उत्पादनमा निकै महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने जिंक नामको तत्व उच्च हुन्छ,। खनिज र भिटामिनका दृष्टिले पनि फर्सीका बीउ निकै लभदायी मानिन्छ। तसथर्, राम्रो पोषणका लागि फर्सिको दानालाई दालको रुपमा प्रयोग गरी यसको झोल खान सकिन्छ।
दालः दाल महिला र पुरुष उर्वरता दुबैको लागि महत्वपूर्ण हुन्छ। आफ्नो पोषणबाट न्यून मात्रामा भिटामिन ए र बी प्राप्त गर्ने मानिसको वीर्यको क्रोमोजोम अनियमित हुन्छ। पर्याप्त दालको उपभोगबाट असामान्य र अनियमित क्रोमोजोमको खतराबाट बच्न सकिन्छ। त्यसो त दाल प्रोटिन र फाइबरको ठूलो स्रोत समेत हुन्।
लसुनः हामीले तरकारी तथा अचारमा दैनिक प्रयोग गर्ने लसुन आफैंमा यौनबद्र्धक हो भन्दा कसैलाई अनौठो लाग्न सक्छ। लसुनमा पाइने एलिसन तत्वले शरिरको रक्त प्रवाहलाई सशक्त त बनाउछ नै यौन क्षमतामा पनि वृद्धि गर्छ। लसुनमा पाइने भिटामिन वी सिक्स र सेलेनियम तत्वले शुक्रकिटलाई स्वस्थ बनाउछ।
पानीः वीर्यको मात्रा र गुणस्तर बढाउने एक मात्र साधारण उपाय भनेको स्वच्छ पानी पिउनु पनि हो। वीर्य आफैमा तरलयुक्त भएकोले पनि जति पानीको मात्रा पिइन्छ त्यति नै स्वच्छ र गतिशिल वीर्य उत्पादन हुन्छ। पानीले शरिरका विषाक्त चिजहरुलाई पखालिदिने र स्वच्छ वीर्य उत्पदन गर्ने हुनाले दैनिक कम्तिमा पाँच लिटर पानी पिउन उपयुक्त मानिन्छ।
पालुंगोको सागः पालुंगोको सागमा कोषको वृद्धि तथा प्रजनन क्षमताको लागि आवश्यक पर्ने भिटामिन वी पर्याप्त हुने भएकोले यसको उपयोगले पुरुषमा उर्वरता बढाउँछ।
अण्डाः अण्डामा भिटामिन इ प्रर्याप्त हुन्छ। भिटामिन ई ले प्रजनन क्षमता वृद्धि गर्नुका साथै पुरुषको शुक्रकिटको क्षमतमा वृद्धि गर्नुका साथै समग्र यौन शक्ति नै तीव्र बनाउछ। अण्डाको यही विशेषताका कारण आफ्नो चाहना दबाउनेहरुले यसको प्रयोग गर्दैनन्।
निलो ऐसेलुः पहाडको वन जंगल तथा पाखा पखेरमा पाइने निलो ऐसेलु यौन उत्तेजक फल बताईन्छ
फलफूलः नियमित रुपमा स्वच्छ र सन्तुलित फलफूल उपभोग गरेर पनि पुरुषको यौन क्षमता बढाउन सकिन्छ। भिटामिन ए र वी वान युक्त केरा,अनार आप स्ट्रबरीलगायतका मौसमी फलफूलले मानिसलाई स्वस्थ बनाउनका साथै यौन क्षमता पनि तीब्र बनाउँछ।
