छाला शरीरको सबैभन्दा ठूलो अंग हो। यसको मुख्य कार्यहरूमा चोटपटक लाग्नबाट शरीरलाई संरक्षण गर्ने, पसिना मार्फत् शरीरको तापक्रम नियन्त्रण गर्ने, शरीरलाई निर्जलित हुनबाट रोकथाम गर्ने कार्यहरू पर्दछन्। छालामा तीनवटा तहहरू हुन्छन्ः बाहिरी छाला (शीर्षको तह), डर्मिस (बीचको तह) र सबकटिस (भित्री तह)। बाहिरी छालामा बसल कोष, स्क्वामस कोष र मेलानोसाइटहरू सहित मुख्य प्रकारका कोषहरू समावेश हुन्छन्।
सामान्यतया स्वस्थकर नयाँ छालाका कोषहरूले पुराना कोषहरूलाई छालाको सतहतिर धकेल्छन्, पुराना कोषहरू मर्छन् र छुट्टिन्छन्। यस प्रक्रियालाई डीएनएले नियन्त्रण गर्छ। यद्यपि डीएनए खराब हुँदा यसको प्रक्रिया बिग्रन्छ, जसले नयाँ कोषहरूलाई नियन्त्रण भन्दा बाहिर पुर्याउँछ र क्यान्सर हुन्छ। छालाको क्यान्सर प्राय: घाममा पर्ने छालाको भागहरू जस्तै अनुहार, ओठ र घाँटीमा हुने गर्छ। तर यो घाममा सजिलैसँग नपर्ने भागहरू जस्तै हत्केला, कुर्कुच्चा वा खुट्टाका औंलाहरूको बीचको खाली ठाउँहरूमा पनि हुनसक्छ।
छालाको क्यान्सरहरू के-के हुन्?
छालाको क्यान्सरहरूलाई तिनीहरू विकसित भएको कोपहरूको प्रकारबाट नामाकरण गरिन्छ। छालाको क्यान्सर मुख्यतय निम्न प्रकारका हुन्छन्ः बसल सेल कार्सिनोमा, स्क्वामस सेल कार्सिनोमा (नन् मेलानोमा छालाको क्यान्सर) र मेलानोमा अन्य प्रकारका छालाको क्यान्सर जस्तै पसिना ग्रन्थी र कपालको फोल्लिकलहरूबाट उत्पन्न हुने घातक छालाको ट्यूमरहरू तीभन्दा सामान्य हुन्।
बसल सेल कार्सिनोमा
बसल सेल कार्सिनोमा सबैभन्दा सामान्य र सजिलैसँग उपचार गर्न सकिने छालाको क्यान्सर हो। सबै खाले छालाको क्यान्सरहरू मध्ये यो क्यान्सर ६० प्रतिशत हुने गर्छ। प्रायः यो क्यान्सर ४० वर्षभन्दा माथि उमेरका मानिसहरूलाई हुन्छ। धेरैजसो बसल सेल कार्सिनोमा टाउको, नाक, घाँटी देखापर्छन्। बसल सेल कार्सिनोमा प्रायः गरी अनुहार कान वा घाँटीमा चम्किलो गाँठाको रूपमा सुरु हुन्छ। यो छाती वा ढाडमा विकसित हुँदा खस्रो वा सुख्खा छालाको धब्बा जस्तो देखिन्छ। यो पिप निक्लने वा पाक्ने र त्यसपछि निको हुन र फेरि त्यस्तै हुनसक्छ। यो बारम्बर एकै ठाउँमा हुनसक्छ।
बसल सेल कार्सिनोमा प्रायः विस्तारै बढ्छ र प्राय: कहिल्यै फैलिँदैन। यद्यपि उपचार गरिएन भने यो छालाको भित्रतिर बढ्दै जान्छ र नजिकका संरचनाहरूलाई खराब गर्छ। यसले उपचारलाई थप कठिन बनाउन सक्छ।
स्क्वामस सेल कार्सिनोमा
लगभग ३० क्यान्सरहरू स्क्वामस सेल कार्सिनोमा हुन् र धेरैजसो ५० वर्षको उमेर पछि हुन्छन्। तिनीहरू प्राय: राता गाँठा वा अल्सरहरूबाट सुरु हुन्छन् र सामान्यतया टाउको, घाँटी, हात र पाखुरा जस्ता शरीरको घाम देखिने भागहरूमा देखा पर्छन्। तिनीहरू माथिल्लो ट्रंक र खुट्टाहरूमा पनि विकसित हुन सक्छन्। ओठ वा कानमा हुने स्क्वामस सेल कार्सिनोमा बढी आक्रामक हुन्छ र फैलने सम्भावना बढी हुन्छ।
मेलानोमा
मेलानोमा सबै छालाको क्यान्सरहरू मध्ये १० प्रतिशत मात्र देखिएतापनि यो सबैभन्दा गम्भीर स्वरूपको हुन्छ र धेरैजसो छालाको क्यान्सरको कारण हुने मृत्युहरूको कारक हुन्छ। मेलानोमाका कोषहरू तीव्र रूपमा बढ्न र प्रारम्भिक चरणहरूमा नै फोक्सो, कलेजो वा मस्तिष्क जस्ता शरीरका अन्य भागहरूमा फैलन सक्छन्।
एसियालीलाई मेलानोमा हुँदा साधारणतया कुर्कच्चा, हत्केला, औंलाका नङको फेद लगायत घाम नपर्ने ठानिने भागहरूमा विकसित हुन्छ। मेलानोमा छालामा नयाँ रङको रूपमा सुरु हुन्छ। यो गिर्खा वा धब्बाको आकार, प्रकार वा रङमा परिवर्तन भएर पनि सुरु हुनसक्छ। यस प्रक्रियालाई धेरै हप्ता देखि धेरै महिनासम्म लाग्न सक्छ। मेलानोमाको प्रायः अनियमित आकार, टुटफुट भएको किनारा र असमान रङको हुन्छ। यो छालाको सतहमा बढ्छ र फोहोर जस्तो देखिन्छ। यो तिव्र रूपमा बढ्न सक्छ।
घामबाट जोगाउनु, रोकथामको मुख्य उपाय
८० छालाका क्यान्सरहरू रोकथाम गर्न सकिने अनुसन्धानले देखाएका छन्। छालाको क्यान्सरलाई रोकथाम सवैभन्दा सजिलो तरिका छालालाई घामबाट जोगाउनु हो। छालाको क्यान्सर मुख्य गरी घाम वा सोलारियमको टेनिङ मेसिनहरू जस्ता अन्य स्रोतहरूका पराबैजनी विकिरणमा देखिनुले हुन्छ। युभी प्रकाशलाई तीनवटा तरङ्मा विभाजित गरिन्छ: युभीए, युभीबी र युभीसीआई किरणहरू धेरै बसल सेल र स्क्वामस सेल क्यान्सरहरू हुनेमा जिम्मेवार हुन्छ। युभीएले छालाको क्यान्सर विशेषगरी मेलामोना गराउँछ।
युभी किरणहरूले हुने खराबी लामो समयमा हुन्छ। घामले पोलेर नभएतापनि लामो समयसम्म घाममा देखिनुले छालाको तन्तुमा खराबी ल्याउन सक्छ। छालाको क्यान्सर सामान्यतया घाममा नदेखिने छालाको भागहरूमा पनि हुनसक्छ। वंशाणुगत समस्या पनि हुन्छ।
