काठमाडौं- लमजुङको सुन्दरबजार नगरपालिका-६ घर भएकी ५७ वर्षीया सुकमाया दुरा मृत्यु घटनाको छानबिन गर्न पोष्टमार्टम विज्ञ डा हरिहर वस्ती सहितको टोली पोखरा पुगेर फर्केको पाइएको छ।
चिकित्सकको लापरबाहीका कारण दुराको ज्यान गएको आफन्तले आरोप लगाएपछि उक्त घटनाको छानबिन गर्न भन्दै नेपाल मेडिकल काउन्सिल (एनएमसी)ले नै वस्तीसहितको टोली पोखरास्थित मणिपाल शिक्षण अस्पताल पठाएको खुलेको छ।
मेडिकल स्रोतका अनुसार वस्तीसहित ७ जना विशेषज्ञको टोली पोखरा पठाइएको छ। पोखरा पठाइएको उक्त टोली काठमाडौं समेत फर्किसकेको पाइएको छ। ‘डाक्टरहरुको लापरबाहीका लागि मृत्यु भएको भन्ने आरोप आएपछि छानबिनका लागि भनेर हामीले पोखरा पठाएका थियौं। उहाँहरु काठमाडौं समेत फर्किसक्नुभएको छ,’ एनएमसी स्रोतले नेपाल लाइभसँग भन्यो।
उपचारको क्रममा डाक्टरको लापरबाही भएको भन्ने आरोप लागेपछि उक्त आरोप सत्य छ/छैन भन्ने हिसाबले छानबिन गर्न टोली पुगेको थियो। पोस्टमार्टम विज्ञ वस्ती सहितको टोलीले शवको पोस्टमार्टम गरी यथार्थ पत्ता लगाएर डाक्टरको गल्ती देखिए कारबाही लागि सिफारिस समेत गर्न एनएमसी निर्देशन दिएको थियो।
तर, वस्ती सहितको टोली भने रित्तो हात काठमाडौं फर्केको खुलेको छ। मृतकका आफन्तले शव पोस्टमार्टम गर्न नमानेपछि उनीहरुको अनुमति बेगर पोस्टमार्टम गर्न नमिल्ने भन्दै वस्ती सहितको टोली काठमाडौंमा फर्केको पाइएको छ। ‘मृतक पक्ष र अस्पतालबीच एक खालको सहमति पनि भइसकेको र मृत्युको कारण बताएपछि कन्भिन्स पनि हुनु भएर होला शव चिरफार (पोस्टमार्टम) नगर्ने बताएपछि हामी फर्केका हौं,’ टोलीमा सहभागी एक चिकित्सकले भने।
मृतक पक्ष र अपस्तालबीच ६ बुँदे सहमति भएको थियो। दुराको स्मृतिमा मणिपाल शिक्षण अस्पतालले दुरा गाउँ लमजुङको सुन्दरबजार नगरपालिका भित्र सकेसम्म मृत्यु भएको मिति पारेर प्रत्येक वर्षको १ पटक १० वर्षसम्म विशिष्टीकृत चिकित्सकहरुबाट निःशुल्क स्वास्थ्य शिविर सञ्चालन गर्ने सहमतिमा उल्लेख थियो।
अल्पसंख्यक दुरा जातिको उपचारमा सहुलियत दिने, मृतक दुराको मृत्युको अनुसन्धानमा दुवै पक्षले सहयोग गर्ने, डाक्टरमाथि आक्रमण गर्ने उपर कानुनी रीत पुर्याई सहजीकरण गर्ने र आन्दोलनका कार्यक्रम स्थगित गर्न सहमति भएको थियो।
दुई पक्षबीच सहमति पनि भइसकेको र अनिवार्य पोस्टमार्टम गर्नुपर्ने केस नभएकाले मृतक पक्षको सहमति नभएका कारण पोस्टमार्टम नगरी वस्तीको टोली काठमाडौं एनएमसी स्रोतले जानकारी दियो।
आक्रमण गर्ने थप ७ विरुद्ध म्याद थप गरेर अनुसन्धान गरिँदै
डाक्टरमाथि आक्रमण गरेको आरोपमा कास्की प्रहरीले थप सात जनालाई पक्राउ गरेर अनुसन्धान अघि बढाएको छ। पक्राउ पर्नेहरुमा मनिष थापा, सजित मुल्मी, अविनाश गुरुङ, प्रदीप गुरुङ लगायत ७ जना छन्।
उनीहरुलाई स्वास्थ्यकर्मी तथा स्वास्थ्य संस्था सुरक्षा सम्बन्धी ऐनअनुसार म्याद थप गरेर अनुसन्धान गरिने कास्की प्रहरीका प्रवक्ता डीएसपी श्रवण विकले बताए। स्वास्थ्यकर्मीमाथि आक्रमण गर्नेलाई कारबाही गर्न माग राख्दै आन्दोन चर्किएपछि उनीहरुलाई प्रहरीले पोखराका विभिन्न स्थानबाट पक्राउ गरेको थियो। पक्राउ परेकाहरुलाई आइतबार म्याद थप गरेर अनुसन्धान गरिने प्रहरीले जनाएको छ। यसअघि नै यो प्रकरणमा पोखराका विनय गुरुङ पक्राउ परेका थिए।
यस्तो थियो दुरा मृत्युको घटना
दुराको ढाड दुख्ने र श्वासप्रश्वास सम्बन्धी समस्या देखिएपछि उपचारको लागि उनका आफन्तले पोखरा ल्याएका थिए। पोखरा महानगरपालिका–११ फूलबारीस्थित मणिपाल शिक्षण अस्पतालमाको उनको उपचार सुरु भयो। उपचारको क्रममा दुराको भदौ ८ गते दिउँसो करिब १ बजेतिर मृत्यु भएको भन्दै डाक्टरले मृत घोषित गरे। सामान्य बिरामी दुराको उपचारको क्रममा डाक्टरको लापरबाही भएकै कारण मृत्यु भएको आरोप आफन्तले लगाए। आफन्तहरु मृत्युको कारण खुलाउनुपर्ने माग राख्दै आन्दोनमा उत्रिए।
सो क्रममा चिकित्सक पक्ष र मृतकको पक्षबीच विवाद भयो। त्यसपछि अस्पतालमा तोडफोडदेखि डाक्टर अनिल शाहमाथि कुटपिटसम्मका घटना भए।
कुटपिटको आरोपमा जिल्ला प्रहरी कार्यालय कास्कीको टोलीले तत्कालै पोखरा महानगरपालिका–५ घर भएका ३४ वर्षीय विनय गुरुङलाई पक्राउ गर्यो। विनय मृतक दुराको नाताले ज्वाईं पर्छन्। पोखराका स्थानीय गुरुङ नेपाली कांग्रेसको भ्रातृ संगठन तरुण दलमा समेत आबद्ध छन्।
पक्राउ परेका गुरुङमाथि स्वास्थ्यकर्मी तथा स्वास्थ्य संस्थाको सुरक्षा सम्बन्धी ऐन, २०६६ को कसुरमा जिल्ला अदालत कास्कीबाट ७ दिनको म्याद लिएर प्रहरीले अनुसन्धान गरिरहेको छ।
त्यतिबेला चिकित्सक पक्षबाट होहल्ला र नाराबाजीमा संलग्न भएको आरोपमा प्रहरीले फिस्टेल अस्पतालमा कार्यरत डा दिनेशकुमार विकलाई समेत पक्राउ गरेको थियो। उनलाई भने पक्राउको भोलिपल्टै पोखरा स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका सिनेटर डाक्टर मीनबहादुर गुरुङको राहेबरमा छाडिएको थियो।
भीड नियन्त्रणमा लिन घटनास्थलमा खटिएकामध्ये ४ जना प्रहरी समेत घाइते भएका थिए। वडा प्रहरी कार्यालय बगरमा कार्यरत प्रहरी वरिष्ठ हवल्दार काले परियारको निधारमा चोट लागेर ३ वटा टाँका लगाउनु परेको थियो। अर्का वरिष्ठ हवल्दार बालकृष्ण रानाभाटको दायाँ हातको बुढी औंलामा चोट लागेको थियो। हवल्दार कृष्णबहादुर विकको दायाँ हातमा चोट लागेको थियो भने जवान अनिता राजवंशीको टाउकामो चोट लागेको थियो।
आन्दोलन नियन्त्रणमा लिन फिल्डमा खटिएका इन्स्पेक्टर मदन श्रेष्ठले भीडको अगाडि उभिएर उत्तेजित अभिव्यक्ति दिएपछि उनी अहिले निलम्बनमा छन्। उनले डाक्टरलाई साफ कुटरे आएँ भन्दै भीडको अगाडि अभिव्यक्ति दिएपछि भीडले ताली बजाएको थियो।
त्यसैगरी वडा प्रहरी कार्यालय बगरका डीएसपी वेदप्रकाश जोशीको जिम्मेवारी खोसेर हेडक्वाटरमा राख्दै उनको ठाउँमा अर्का डीएसपी राजेन्द्र श्रेष्ठलाई पठाइएको छ। यो घटनाको छानबिन गर्न भन्दै गण्डकी प्रदेश प्रहरी कार्यालयले एसएसपीको नेतृत्वमा छानबिन समिति समेत बनाएर छानबिन सुरु गरेको छ।
यता, आन्दोलनरत चिकित्सक र सरकारबीच हिजो शनिबारमात्रै ६ बुँदे सहमति भएको छ। सरकारको तर्फबाट उपप्रधानमन्त्री तथा गृहमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठको रोहवरमा भएको छलफलमा ६ बुँदे सहमति भएपछि आइतबारदेखि आन्दोलनका कार्यक्रमहरु फिर्ता भएका छन्।
