‘स्टिम’ पानीको बाफबाट दिइने तातो हो भने ‘साउना’ सुक्खा तातो बाफ। यी दुवै विधिअन्तर्गत तापक्रम मिलाइएको कोठामा बस्दा शरीरबाट पसिना निस्कन थाल्छ। कुनै शारीरिक कसरत वा श्रम नगरी धेरै पसिना बग्छ। यसरी पसिना बग्दा शरीर स्वस्थ राख्न मद्दत पुग्छ।
स्टिम र साउना दुवैको आ–आफ्नो महत्व छ। साउनाको चलन शताब्दीऔंदेखि नै चलेको हो। विशेषगरी फिनल्यान्ड र अन्य युरोपेली देशमा यसको प्रचलन रहेको पाइन्छ।
अहिले अधिकांश देशमा स्टिम र साउनाको माग बढेको छ। स्टिम र साउनाले शरीरमा रगत सञ्चालनमा फाइदा गर्छ। तातोले नशा खुलाउने काम गर्छ र मुटु रोगीका लागि फाइदा पुग्छ। यसलाई हप्तामा १–२ पटक प्रयोग ग¥यो भने उच्च रक्तचाप भएकाहरुको रक्तचाप नियन्त्रण गर्न र तनाव घटाउन मद्दत मिल्छ।
धुलो–धुँवाले गर्दा थकित भएका बेला स्टिम र साउनामा आधा–एक घन्टा बसेपछि आनन्द महसुस हुन्छ। शरीरमा भएका विकार हटाउँछ। छालाका प्वालहरु खोलेर ‘फ्रेस’ बनाउँछ।
शरीरमा टाँसिएको धुलो–धुँवाका कण स्टिम र साउना लिँदा आउने तातोले पसिनाका माध्यमबाट बाहिर निकालिदिन्छ। जसले छाला सफा हुन्छ। अनुहारमा भएका डन्डिफोर हटेर जान्छन्।
स्टिम र साउना बाथ लिँदा धेरै पसिना बग्ने हुँदा त्यसबेला १–२ लिटर नुन र कागती हालेर पानी पिउनुपर्छ। स्टिम र साउना बाथ साना बच्चाहरु, गभवर्ती महिला र छारेरोग भएकाले गर्नु हुँदैन।
स्टिम र साउनाका फाइदा
– शरीरमा भएका बिकारलाई हटाउँछ।
– तनावबाट मुक्ति दिलाउँछ।
– छालामा जमेको फोहोर निकालेर सफा बनाउँछ।
– निरन्तरको स्टिम र साउनाले मोटोपना घटाउन मद्दत गर्छ।
– स्वस्थ रगत सञ्चालनमा मद्दत गर्छ।
– शरीरले आनन्द महसुस गर्छ।
गर्मीमा भन्दा जाडो मौसममा स्टिम र साउना बाथ लिनेहरु धेरै हुन्छन्। यसै पनि जाडो मौसममा तातो भएर बस्दा आनन्द आउँछ, त्यसमाथि शरीरलाई पनि फाइदा पुग्छ।
गर्मी महिनामा पनि स्टिम र साउना लिने गरिन्छ। यसलाई शरीर तातो बनाउने उपायका रुपमा मात्र नभई शरीरबाट पसिना निकाली स्वस्थ रहने उपायका रुपमा लिनुपर्ने हुन्छ।
स्टिम र साउनासँगै आयुर्वेदिक ट्रिटमेन्ट (मसाज, फेसियल आदि) गर्दा शरीरलाई धेरै फाइदा पुग्छ।
बुढेसकाल लागेसँगै उठ्न र बस्न गाह्रो हुनेहरुले स्टिम र साउना लिनु उपयुक्त हुन्छ। जोर्नीहरु कडा भएर हिँडडुल गर्न गाह्रो हुनेहरुलाई स्टिम र साउना बाथले जोर्नीहरु खुकुलो बनाउन सहयोग गर्छ।
नियमित जिम जान वा व्यायाम गर्न नसक्ने वा नभ्याउनेका लागि शरीर स्वस्थ राख्न स्टिम र साउना बाथ राम्रो विकल्प हो। प्रशस्त पसिना निस्कने भएकाले यसले क्यालोरी बर्न गर्न मद्दत गर्छ।
हामी हप्ताको दुई पटक स्टिम र साउना लिन सुझाव दिन्छौं। यस्तै, लामो समय तातोमा बस्नु त्यति फाइदाजनक मानिँदैन। त्यसैले ३० मिनेटदेखि १ घन्टासम्म बस्नु उपयुक्त मानिन्छ।
स्टिम र साउना बाथ लिँदा सुक्खा छाला हुनेहरुले भने मोस्चराइजिङ क्रिमको प्रयोग गर्नु राम्रो हुन्छ। स्टिम र साउना लिने कोठाको तापक्रम ‘एक्सपर्ट’ ले सेट गरेका हुन्छन्। स्टिम र साउना लिँदा पनि एक्सपर्टले निगरानी गरिहरेका हुन्छन्।
(पुरी ट्रयांक्विलटी स्पाका कार्यकारी निर्देशक हुन्)
