काठमाडौं- केही समयअघि रामेछापको दोरम्बा घर भई हाल काठमाडौंको स्वयम्भू बस्ने शंकरलाल लामाको मिर्गौला फेल भयो। मिर्गौला प्रत्यारोपण गर्न अर्का एक व्यक्ति आवश्यक भयो।
मिर्गौला फेल भएका लामा पुल्चोकस्थित निदान अस्पताल भर्ना भए। उनलाई मिर्गौला दिन भनेर सहदोर भान्जा तयार भएको नाटक गरियो। मामाभान्जाको नाता पनि प्रमाणित गरियो।
तर मिर्गौला दिने बेला खडा भए नक्कली भान्जा। काभ्रेका ३६ वर्षीय राम (नाम परिवर्तन)लाई मिर्गौला तस्करीका एक दलालले भान्जा बनाएर शंकरलालसम्म पुर्याएका थिए।
‘रामलाई फकाएर मिर्गौला निकाल्ने उनीहरुले योजना बनाए,’ मानव बेचबिखन अनुसन्धान ब्युरोका एसपी गोविन्द थपलिया सुनाउँछन्, 'सोहीअनुसार उनीहरूले भान्जाको फोटा टाँस गरेको ठाउँमा रामको फोटा टाँसे।'
उनीहरूले सहदोर भान्जाले लगाएकै कपडा रामलाई लगाउन दिए र फोटोसप प्रयोग गरेर रामको अनुहारसमेत सहदोर भान्जासँग मिल्दोजुल्दो बनाएको देखिएको ब्युरोका डिएसपी राजकुमार सिलवालले बताए।
मिर्गौला प्रत्यारोपण गर्ने अस्पतालमा जिल्ला प्रशासन कार्यालयका कर्मचारीसहितको एक कमिटी हुन्छ। कमिटीले आवश्यक जाँचबुझ, काजगात हेरिसकेपछि मिर्गौला दिन मिल्ने भएपछि मात्रै मिर्गौला प्रत्यारोपणको प्रक्रिया सुरु हुने गर्छ।
नेपालमा मिर्गौला प्रत्यारोण गर्न हाडनाताबाहेक अन्य नाताको मान्छेले दिन मिल्दैन। तर मिर्गौला तस्करले फोटोसप प्रयोग गरेर बनाएको फोटाको राम्रोसँग जाँचबुझ नगरी मिर्गौला प्रत्यारोपणको लागि तस्करको योजनालाई ग्रिन सिग्नल दिएपछि मिर्गौला तस्करी भएको प्रहरीले जनाएको छ।
यसरी मिर्गौला तस्करी गर्न ग्रिन सिग्नल दिएको आरोपमा ब्युरोले बुधबार काठमाडौंका विभिन्न ठाउँबाट अस्पतालका सिइओ विपेन्द्र प्रधान, अस्पतालका कानुनी सल्लाहकार कुमुदकुमार भट्टराई, डाक्टर राजेश पन्त, मिर्गौला लिने बिरामी शंकरलाल लामा र मिर्गौला प्रत्यारोपण कमिटीमा बसेर प्रत्यारोपणको लागि ग्रिन सिग्नल दिएको आरोपमा जिल्ला प्रशासन कार्यलयका शाखा अधिकृत रामचन्द्र आलेलाई पक्राउ गरेको छ।
अस्पतालले कागजात सामान्य रुपमा समेत जाँच नगरी मिलेमतोमा मिर्गौला तस्करी गएको देखिएको प्रहरीको आरोप छ। दलालमार्फत् मिर्गौला दिन तयार भएका रामलाई ३ लाख रुपैयाँ दिइएको पनि अनुसन्धानबाट खुलेको प्रहरीले जनाएको छ। ब्युरोका डिएसपी रसिलावलले भने, ‘अहिलेसम्म पीडितले ३ लाख रुपैयाँ पाएको देखिन्छ। अन्य विषय अनुसन्धान हुँदैछ।’
मिर्गौला निकालिएका राम गरिब परिवारका व्यक्ति हुन्। विवाहित राम सहचालक, चालकको रुपमा काम गर्थे। होटल र इटा भट्टामा समेत काम गरेका उनी पछिल्लो समय गलैँचा कारखानामा काम गर्थे। गरिबीबाट आक्रान्त बनेका रामलाई केही पैसामै लोभ्याएर मिर्गौला तस्करी भएको थियो।
त्यसैगरी, मिर्गौला प्रत्यारोपण गराएबापत निदान अस्पतालले ११ लाख रुपैयाँ लिएको प्रहरीले जनाएको छ। मिर्गौला निकालिसकेपछि शंकरलालकै घरमा केहीदिनसम्म रामलाई राखिएको थियो। त्यसपछि उनलाई भक्तपुर एक घरमा बन्धक बनाएर कतै नजान भन्दै लुकाएर राखेको अवस्थामा प्रहरीले उद्धार गरेको थियो। प्रहरीले पीडितलाई उद्धार गरेपछि उनैले दिएको उजुरीका आधारमा अस्पतालका सिइओसहित ५ जना पक्राउ परेका हुन्।
मिर्गौला तस्करीका दलालसहित केही व्यक्ति भने अझै फरार रहेको प्रहरीले जनाएको छ। प्रहरीले उनीहरुविरुद्ध मानव बेचविखन तथा ओसारपसार ऐन अन्तर्गत अनुसन्धान सुरु गरेको छ।
