बाल्यकालको दाँतको सड्ने रोग एक प्रकारको दाँतको समस्या हो जसले विशेषगरी बच्चाहरूलाई प्रभावित गर्छ। यो रोगले बालबालिकाको दाँतहरूमा गहिरो सडन ल्याउँछ र यदि समयमै उपचार गरिएन भने भविष्यमा गम्भीर स्वास्थ्य समस्याहरू सिर्जना गर्न सक्छ।
यो रोग प्रायः १ देखि ५ वर्ष उमेरका बच्चामा देखिन्छ र यसका कारणहरूले दाँतको संरचनामा गहिरो असर पुर्याउँछन्।
कारणहरू
बाल्यकालको दाँत सड्ने रोग लाग्नुका मुख्य कारणहरू निम्नलिखित छन्:
चिनीको अत्यधिक सेवन: बच्चाहरूले धेरै चिनी र मिठाइ खाँदा दाँतमा ब्याक्टेरिया र एसिड वृद्धि हुन्छ, जसले दाँतको इनेमललाई नष्ट पार्छ।
दाँत सफा नगर्नु: दाँत सफा नगरेको कारण खानपिनका अवशेषहरू दाँतको सतहमा अड्कन्छ र समयसँगै यी अवशेषहरूले सडनको प्रक्रिया सुरु गर्छ।
दूधको अत्यधिक सेवन: विशेषगरी रातिको समयमा बच्चाहरूलाई दूध दिइरहनु र बोतल चुस्ने बानीले चिनी दाँतको सतहमा बस्न सक्छ र सडनको कारण बन्न सक्छ।
दाँतको स्वास्थ्यमा ध्यान नदिनु: बच्चाको दाँतको सडनको सुरुवात प्रायः पत्ता नलागेपछि सधैं चाँडो बढ्न सक्छ।
लक्षणहरू
• दाँतमा पहेँलो वा खैरो दागहरू देखिनु।
• दाँतको पाटोमा सानो छिद्र बन्नु।
• दाँतमा पीडा र चिलाउने समस्या।
• मुखबाट गन्ध आउनु वा चिउँडोमा दुखाइको अनुभव गर्नु।
रोकथाम
बाल्यकालको दाँतको सड्ने रोगको रोकथामका लागि केही महत्वपूर्ण उपायहरू छन्:
दाँत सफा गर्ने बानी बसाल्नु: बच्चालाई सानो उमेरदेखि नै दाँत ब्रस गर्ने बानी बसाल्नु महत्त्वपूर्ण छ। बिहान र राति ब्रस गर्नुका साथै दाँतलाई राम्रोसँग सफा गर्नु आवश्यक छ। बच्चा अझै पूर्ण रूपमा आफैँ दाँत सफा गर्न सक्षम हुँदैन, त्यसैले अभिभावकले उनलाई मद्दत र निगरानी गर्नुपर्छ। साथै, बच्चाले दाँत ब्रस गर्ने क्रममा पूर्ण रूपमा गर्न नजान्दा अभिभावकले थप गर्नु आवश्यक हुन्छ।
चिनीको मात्रा घटाउनु: बच्चाहरूलाई मिठाइ र चिनीयुक्त पेय पदार्थको अधिक सेवनबाट जोगाउनु महत्त्वपूर्ण छ। साथै, खाद्य पदार्थहरूमा चिनीको मात्रा कम गर्न प्रयत्न गर्नुपर्छ।
दूधको सेवनमा समयसीमा राख्नु: बच्चालाई राति दूध पिउन दिनुअघि ध्यान दिनुपर्छ र आवश्यकताभन्दा बढी समयसम्म दूध पिउन रोक्नु पर्छ।
दाँतको नियमित जाँच: बच्चाका दाँतहरूको नियमित रूपमा डेन्टिस्टसँग जाँच गराउनु पर्छ ताकि कुनै पनि सडनको समस्या प्रारम्भिक अवस्थामा पत्ता लगाउन सकियोस्।
उपचार
यदि बाल्यकालको दाँत सड्ने रोग देखा परेमा समयमै उपचार गर्नाले दाँतहरूको थप सडन रोक्न मद्दत पुर्याउँछ। उपचारमा निम्नलिखित समावेश गर्न सकिन्छ:
फिलिङ्स: सडेका दाँतमा सिमेन्ट हाल्ने प्रक्रिया।
फ्लोराइड उपचार: दाँतको सडनलाई कम गर्न र ताजगी राख्न फ्लोराइडको उपचार।
दाँत निकाल्नु: गहिरो सडनको अवस्था भएमा दाँतलाई निकाल्नु पर्छ।
निष्कर्ष
बाल्यकालको दाँतको सड्ने रोग एक गम्भीर र सामान्य समस्या हो जुन बच्चाका दाँतको स्वास्थ्यमा प्रत्यक्ष असर पुर्याउँछ। यस समस्याबाट बच्न र उपचार गर्न अभिभावकको जिम्मेवारी महत्वपूर्ण हुन्छ। समयमै रोकथाम र उपचारले बच्चाको दाँतको स्वास्थ्यलाई सुरक्षित राख्न मद्दत पुर्याउँछ।
